Ημιυπαίθριοι Χώροι -Έννοια παρεξηγημένη & πρακτική παραβατική-

15 Νοεμβρίου 2019

Με αφορμή τη δυνατότητα που έχει δοθεί τα τελευταία χρόνια στους ιδιοκτήτες ακινήτων να ρυθμίσουν τις αυθαίρετες κατασκευές στις ιδιοκτησίες τους, η πραγματική έννοια των ημιυπαίθριων χώρων και ο μέχρι σχετικά πρόσφατα τρόπος εκμετάλλευσής τους έχει γίνει περισσότερο γνωστός στο ευρύ κοινό, αναδεικνύοντας ουσιαστικά μια εσφαλμένη πρακτική του παρελθόντος.

Ως ημιυπαίθριοι χώροι, βάσει των πολεοδομικών διατάξεων του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ), ορίζονται οι μη θερμαινόμενοι στεγασμένοι χώροι, όπου, μεταξύ άλλων περιορισμών, πρέπει να διαθέτουν τουλάχιστον μία ανοικτή πλευρά προς κοινόχρηστο χώρο ή προς τους υποχρεωτικούς ακάλυπτους χώρους.

Μέχρι το 1985, οι ημιυπαίθριοι χώροι αποτελούσαν επιφάνειες που προσμετρούνταν στη δόμηση του ακινήτου, με αποτέλεσμα την αποφυγή τους από μέρους των ιδιοκτητών και των μελετητών, με τη λογική της «απώλειας δομήσιμης επιφάνειας και της μέγιστης δυνατής εκμετάλλευσης των επιτρεπόμενων μεγεθών δόμησης και κάλυψης». Με το Γενικό Οικοδομικό Κανονισμό (ΓΟΚ) του 1985 όμως, οι επιφάνειες των ημιυπαιθρίων έπαυσαν να προσμετρώνται στη δόμηση (σήμερα εξαιρούνται σε ποσοστό έως 20% αυτής). Αποτέλεσμα ήταν οι κατασκευαστές να αντιμετωπίσουν την ευνοϊκή αυτή ρύθμιση κυρίως ως μία ευκαιρία για να κατασκευάσουν -αυθαίρετα- περισσότερα τετραγωνικά μέτρα κλειστών χώρων και όχι ως μία ευκαιρία βελτίωσης του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού των κτιρίων, ως έπρεπε.

Ο ημιυπαίθριος χώρος μπορεί να αποτελέσει κατά βάση την ομαλή μετάβαση του χρήστη από το απόλυτο φως της υπαίθρου στη σκιά ενός εσωτερικού χώρου. Η σημασία του είναι θεμελιώδης για τη δημιουργία ορθών βιωματικών συνθηκών, ειδικότερα στην Ελλάδα, όπου επικρατεί εύκρατο κλίμα, με αποτέλεσμα πολλές δραστηριότητες να μπορούν να διαδραματίζονται σε εξωτερικούς χώρους.

Ωστόσο, οι ημιυπαίθριοι χώροι για χρόνια στο παρελθόν αντιμετωπίστηκαν απλά και μόνο ως αυθαίρετη επαύξηση των κύριων χώρων ενός κτιρίου. Πλέον, η πρακτική αυτή έλαβε την απαραίτητη ίσως «άφεση» από την πολιτεία, η οποία έδωσε στους ιδιοκτήτες τη δυνατότητα τακτοποίησης/νομιμοποίησης των χώρων αυτών, με την καταβολή προστίμων, μέσα από αλλεπάλληλες νομοθετικές ρυθμίσεις από το 2010 μέχρι και σήμερα, αλλά παράλληλα θέσπισε και σειρά ελέγχων και μέτρων ώστε η παραβατική αυτή πρακτική να περιοριστεί κατά το δυνατό και να μη συνεχιστεί κατά κόρον στο μέλλον.

Το μέλλον πρέπει να είναι διαφορετικό από το παρελθόν και η εμπέδωση βελτιωτικών πρακτικών στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό είναι ευθύνη της πολιτείας, η οποία θέτει τους κανόνες και τους νόμους, των επιστημόνων μηχανικών και των εργολάβων, που καλούνται με τη σειρά τους να αξιοποιούν αυτές τις βέλτιστες πρακτικές και τεχνολογίες και τέλος του χρήστη κάθε κτιρίου να αντιληφθεί τα οφέλη όλων των χώρων.

Τα στελέχη της «Delta Engineering – Σύμβουλοι Μηχανικοί», μέλους του Ομίλου «ΣΑΜΑΡΑΣ & ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ» είναι στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε πληροφορία και διευκρίνιση για τα παραπάνω θέματα, υιοθετώντας και εφαρμόζοντας στο σχεδιασμό τις καταλληλότερες τεχνικές και πρακτικές, χρησιμοποιώντας το βέλτιστο κάθε φορά συνδυασμό υλικών και στοιχείων.

Συντάκτης: Κωστής Κ. Τζάκης, Πτυχ. Πολιτικός Μηχανικός, Τομέας Μελετών & Αδειοδοτήσεων Ιδιωτικών Έργων

Τελευταία άρθρα