Το Risk Management σε περίοδο μιας κρίσης για την επιχείρηση

1 Μαΐου 2020

Το τελευταίο διάστημα γράφονται, συζητούνται και αναμεταδίδονται αναρίθμητα στοιχεία και δεδομένα σχετικά με τον Covid-19: τί αφορά ο ιός, πως αντιμετωπίζεται, πως μας επηρεάζει, τι ακολουθεί, πως θα εξελιχθεί η κοινωνία. Θα μπορούσε κανείς να σημειώσει πολλά σχετικά με την νέα πραγματικότητα, αλλά το μόνο σίγουρο είναι ότι η τρέχουσα κρίση και η πανδημία του Covid-19 αποτελούν ένα πρωτόγνωρο φαινόμενο, αναμφισβήτητης και ιστορικής κλίμακας για την παγκόσμια κοινότητα, η οποία παρακολουθεί και αντιμετωπίζει ένα συνταρακτικό και πολυδιάστατο παρόν και ένα μέλλον αρκετά «θολό» και μάλλον αχαρτογράφητο, ενώ προσπαθεί να μετριάσει τις επιπτώσεις της πανδημίας σε κάθε επίπεδο και κλίμακα και να προσδιορίσει τα επόμενα βήματα και κινήσεις για την αντιμετώπιση του φαινομένου και την επαναφορά στην «κανονικότητα».

Οι επιπτώσεις και οι διαστάσεις της πανδημίας έχουν καθολικό χαρακτήρα, σύνθετο και πολύπλοκο, επηρεάζοντας κοινωνικά, πολιτικά και οικονομικά τη διεθνή κοινότητα. Ανεπηρέαστος από τις τρέχουσες συνθήκες δε θα μπορούσε να μείνει φυσικά ο επιχειρηματικός κλάδος, ο οποίος, σε παγκόσμια κλίμακα, έχει έρθει αντιμέτωπος με εξαιρετικές και άγνωστες συνθήκες, περιορισμούς, μεταβολές και κινδύνους, σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα, κυριολεκτικά ή μη, απαγορευτικούς για τη λειτουργία του, πόσο μάλλον την εξέλιξη και την ανάπτυξή του.

Πως όμως συνδέεται η διαχείριση κινδύνων (risk management) με τη διαχείριση της κρίσης και πως θα μπορούσε να υποστηρίξει μια επιχείρηση μπροστά με μια απρόβλεπτη κατάσταση και πανδημία, όπως αυτή που ζούμε;

Αδιαμφισβήτητα, το άγνωστο και απρόβλεπτο προφίλ μιας πανδημίας, όπως ο Covid-19, θεωρείται απίθανο να είχε προβλεφθεί από οποιαδήποτε επιχείρηση στο πλαίσιο αναγνώρισης πιθανών κινδύνων, πόσο μάλλον προετοιμασίας της και κατάστρωσης σχετικών πρωτοκόλλων και σχεδίων αντιμετώπισής τους (risk assessment και risk management). Ακόμα και οι καλύτερα προετοιμασμένες επιχειρήσεις και εταιρείες, ακόμα και παγκόσμιοι επιχειρηματικοί κολοσσοί οι οποίοι έχουν επενδύσει, τόσο οικονομικά όσο και με άλλους πόρους, σε προγράμματα αναγνώρισης και διαχείρισης κινδύνων, σαφώς έχουν επηρεαστεί και θα συνεχίσουν να επηρεάζονται από ένα αντίστοιχο γεγονός. Σαφώς η προετοιμασία τους και το risk management που έχουν αναπτύξει ενδεχομένως δε θα μπορούσε να διασφαλίσει πλήρως τη λειτουργία του υπό αντίστοιχες συνθήκες. Σκεπτόμενος κανείς ότι η διάσταση και οι επιπτώσεις της πανδημίας ξεφεύγουν από την μικροκλίμακα της ίδιας της επιχείρησης και ανάγονται σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, γίνεται αντιληπτό ότι ακόμα και αυτές οι επιχειρήσεις και εταιρείες καλούνται να προσαρμοσθούν με τον ταχύτερο ρυθμό στα νέα ζητούμενα και δεδομένα της υγειονομικής -και όχι μόνο πλέον- κρίσης.

Ωστόσο, κάθε αντίστοιχη κρίση αναδεικνύει, έστω σε επίπεδο πλέον προσαρμογής στην τρέχουσα επικαιρότητα και διασφάλισης κατά το δυνατό της επιχειρησιακής συνέχειας, την αξία του risk management και αντίστοιχων ενεργειών προετοιμασίας απέναντι σε πιο «αναμενόμενες» κρίσεις για μια επιχείρηση.  Ένα άρτια διαμορφωμένο σχέδιο αναγνώρισης και διαχείρισης κινδύνων μιας επιχείρησης, το οποίο φυσικά θα αφορά μικρότερης κλίμακας και «εμβέλειας» κινδύνους και κρίσεις οι οποίοι είναι σαφώς ευκολότερα προβλέψιμοι, μπορεί να αποτελέσει για την επιχείρηση ένα σημαντικό εργαλείο και συγκριτικό πλεονέκτημα για την καλύτερη απόκρισή της σε επίπεδο προσαρμογής της στα νέα δεδομένα, διασφάλισης κατά το δυνατό της επιχειρησιακής της συνέχειας και διατήρησης, στο βαθμό του εφικτού, της λειτουργικότητάς της.

Αναλυτικότερα, μια επιχείρηση που εντάσσει στο πλαίσιο λειτουργίας της ένα άρτιο και σαφώς δομημένο σχέδιο διαχείρισης (risk management), συνήθως εφαρμόζει επιμέρους διαδικασίες και πρακτικές, οι οποίες σε καιρό μιας κρίσης όπως ο Covid-19, θα μπορούσαν να αποτελέσουν σημαντικά πλεονεκτήματα και συγκριτική υπεροχή. Συνήθως, στο πλαίσιο ενός τέτοιου σχεδίου:

  • Καθιερώνονται συγκεκριμένα πρωτόκολλα αντιμετώπισης και λειτουργίας που ακολουθούνται σε περιόδους ανωτέρας βίας, όπως ο covid-19 και οι νέες συνθήκες, περιορισμοί και μεταβολές που προκύπτουν από αυτόν, συμπεριλαμβανομένων ενδεχομένως εκείνων που πρέπει να εφαρμόζουν ασθενείς εργαζόμενοι, ακόμα και από ένα απλό κρυολόγημα, προκειμένου να αποφευχθεί η μετάδοση μιας ασθένειας.
  • Καταρτίζονται πρωτόκολλα αντιμετώπισης μιας υγειονομικής κρίσης στην μικροκλίμακα της επιχείρησης, τα οποία ωστόσο θα μπορούσαν να εφαρμοσθούν αντίστοιχα και σε μεγαλύτερης κλίμακας καταστάσεις. Τα συγκεκριμένα πρωτόκολλα συνήθως αφορούν σε έκτακτες καταστάσεις που σχετίζονται με την υγεία στο χώρο εργασίας, προδιαγράφουν το οργανόγραμμα λειτουργίας και διαχείρισης του ανθρώπινου δυναμικού και των πόρων της επιχείρησης κατά την περίοδο μιας τέτοιας κρίσης.
  • Επιχειρείται η κατά το δυνατό βέλτιστη (τεχνικά, οικονομικά, λειτουργικά) αξιοποίηση του τεχνολογικού εξοπλισμού μιας επιχείρησης, προβλέπονται τυχόν εξωτερικοί πόροι διασύνδεσης και παροχής υπηρεσιών κατά την κρίση.
  • Ορίζονται αξιόπιστες πηγές δεδομένων τοπικών, εθνικών ή/και παγκοσμίων οργανισμών, με στόχο τη διασφάλιση συνεχούς και αξιόπιστης ροής πληροφοριών, για την αποφυγή ενδεχόμενης παραπληροφόρησης (γεγονός αυξημένου κινδύνου σε περίοδο μιας παγκόσμιας κρίσης όπως η πανδημία) και τη δημιουργία μιας αξιόπιστης βάσης δεδομένων για τη διοίκηση και τη διευκόλυνση λήψης άμεσων, στοχευμένων και κρίσιμων για την επιχείρηση αποφάσεων. 
  • Ορίζεται ομάδα διαχείρισης κινδύνων, η οποία, ιδανικά, αποτελείται από περισσότερα του ενός άτομα και στόχο έχει να εξετάζει, να προβλέπει στο βαθμό του δυνατού και να ενεργεί κατάλληλα, σύμφωνα με τα πρωτόκολλα αντιμετώπισης κρίσεων της επιχείρησης, απέναντι σε μια επικίνδυνη κατάσταση έκτακτης ανάγκης για την υγεία και για την λειτουργία της επιχείρησης.
  • Προσδιορίζονται διαδικασίες για τον τρόπο και το χρόνο διακοπής των εργασιακών κύκλων της επιχείρησης, εφόσον απαιτηθεί, με συνεχείς ελέγχους που να βεβαιώνουν ότι οι εν λόγω πρακτικές είναι επικαιροποιημένες και επαρκείς, ώστε να είναι δυνατή η επανέναρξη της ροής εργασίας με το μικρότερο χρόνο επανένταξης του προσωπικού. 
  • Διαμορφώνονται εταιρικές διαδικασίες για ενδεχόμενη μετεγκατάσταση της επιχείρησης ή/και των εργαζομένων της και την απρόσκοπτή, κατά το δυνατό, συνέχιση της λειτουργίας της επιχείρησης (εργασία σε άλλες εγκαταστάσεις, τηλεργασία, εξασφάλιση κατάλληλου τεχνολογικού εξοπλισμού, διασύνδεση με τις βάσεις δεδομένων της επιχείρησης κλπ).
  • Αξιολογούνται και προεπιλέγονται εναλλακτικές πηγές προμήθειας που ενδέχεται να απαιτηθούν και να ενεργοποιηθούν σε σύντομο χρονικό διάστημα από την εμφάνιση της κρίσης.
  • Εκτιμώνται και ιδανικά διασφαλίζονται οι απαιτούμενοι πόροι και προϋπολογισμός, ανάλογα με το σχέδιο εκτίμησης και διαχείρισης και τα χαρακτηριστικά της επιχείρησης, άμεσα διαθέσιμα για την διαχείριση κίνδυνων.

Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω, γίνεται σαφές ότι το risk assessment και management μιας επιχείρησης, όσο άρτια και σαφώς δομημένο να είναι, όσο και αν έχει επενδύσει μια επιχείρηση -κάθε κλίμακας και δραστηριότητας- σε αυτό, δε δύναται να επιλύσει και να διαχειρισθεί τις επιπτώσεις μιας πανδημίας, ή οποιασδήποτε άλλης κρίσης, η οποία έχει παγκόσμια εμβέλεια και επιπτώσεις και χαρακτηρίζεται από το απρόβλεπτο και εξαιρετικά ασύνηθες προφίλ της. Όταν η επίδραση μιας κρίσης ξεφεύγει από την μικροκλίμακα της επιχείρησης και ανάγεται σε τοπικό, εθνικό ή/και παγκόσμιο επίπεδο, τα εργαλεία και τα ευεργετήματα ενεργειών και προγραμμάτων risk management μόνο να υποστηρίξουν μπορούν μια επιχείρηση και να διευκολύνουν ίσως την προσαρμογή της στις νέες συνθήκες. Η εφαρμογή αντίστοιχων πρακτικών και πρωτοκόλλων, όπως αυτά που διαμορφώνονται μέσω του risk management, συνιστούν κατά αυτή λοιπόν την έννοια ένα συγκριτικό πλεονέκτημα για τις επιχειρήσεις που το εφαρμόζουν, καθώς χαρακτηρίζονται από αυξημένη ετοιμότητα και ευελιξία σε αναπροσαρμογή και έχουν θεωρητικά προετοιμαστεί για παρόμοιες αλλά σαφώς πιο περιορισμένες κρίσεις και κινδύνους.

Η Delta Engineering – Σύμβουλοι Μηχανικοί, μέλος του Ομίλου Σαμαράς & Συνεργάτες, εφαρμόζοντας Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης, διασφαλίζει, μεταξύ άλλων, την κατά το δυνατό μέγιστη επιχειρησιακή της συνέχεια (μέσω αναγνώρισης και διαχείριση κινδύνων μικρότερης κλίμακας) στην τρέχουσα περίοδο και συνεχίζει να παρέχει υπηρεσίες υψηλής ποιότητας στους πελάτες της για τις ανάγκες των έργων τους.

Επιμέλεια:

Νίκος Καμπέρης | Πολιτικός Μηχανικός | Τμήμα Αδειοδοτήσεων Τεχνικών Έργων

Αρετή Μπαντή | Διπλ. Πολιτικός Μηχανικός MSc | Τομέας Τεχνικού Ελέγχου Ακινήτων

Πηγή εικόνας: rmaindia.org

Τελευταία άρθρα