Δασικά αυθαίρετα σε δημόσια διαβούλευση

Μέχρι την Τετάρτη 18 Μαρτίου τέθηκε τελικά χθες, Τετάρτη, σε δημόσια διαβούλευση το νομοσχέδιο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας με τίτλο: «Εκσυγχρονισμός περιβαλλοντικής νομοθεσίας». Μεταξύ άλλων, επιχειρείται η οριστική λύση του θέματος των δασικών αυθαιρέτων, καθορίζοντας όλες τις απαιτούμενες διατάξεις, σεβόμενη το πνεύμα των αποφάσεων του Συμβουλίου της Επικρατείας (οι αποφάσεις του οποίου ουσιαστικά είχαν παγώσει παλαιότερες αντίστοιχες ενέργειες), και δίνοντας τη δυνατότητα προσωρινής εξαίρεσης από την κατεδάφιση σε ιδιοκτήτες ακινήτων συγκεκριμένων (δασικών) οικισμών, που έχουν αναπτυχθεί εντός δασικής περιοχής και πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια.

Αναλυτικότερα, οι σχετικές διατάξεις καθορίζουν την εκκίνηση της διαδικασίας υπαγωγής, καθώς και τις περιπτώσεις ακινήτων που αποκλείονται από κάθε τακτοποίηση και εξαίρεση από κατεδάφιση. Η υποβολή του αιτήματος για υπαγωγή γίνεται σε ειδική ηλεκτρονική πλατφόρμα του Εθνικού Κτηματολογίου και οδηγεί σε αυτόματη αναστολή κάθε διοικητικής κύρωσης για το αντίστοιχο ακίνητο, εκτός εάν πρόκειται για ακίνητο που αποκλείεται από την τακτοποίηση ή εάν η άμεση κατεδάφισή του επιβάλλεται προς αποτροπή κινδύνων.

Παράλληλα, μέσω οικονομοτεχνικών μελετών που θα γίνονται σε όλη την Ελλάδα πρόκειται να καταγράφει η αυθαίρετη δόμηση εντός δασικών περιοχών και να καθορισθούν οι περιοχές στις οποίες η προσωρινή διατήρηση των κατοικιών, σε συνδυασμό με αντισταθμιστικά μέτρα, είναι πιο επωφελής για το δασικό περιβάλλον από την κατεδάφισή τους. Μέσω των μελετών θα καθορίζονται κατά περίπτωση οι προϋποθέσεις για την προσωρινή αναστολή της κατεδάφισης κάθε κατοικίας (προβλέποντας μεταξύ άλλων την καταβολή σοβαρού προστίμου) και θα προσδιορίζονται πρακτικά οι περιοχές (οικιστικές πυκνώσεις) στις οποίες θα υπάρχει δυνατότητα τακτοποίησης παρά το δασικό χαρακτήρα.

Ειδικότερα, σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση του Υπουργείου:

«Η δόμηση εντός δασών και δασικών εκτάσεων είναι ένα φαινόμενο που έχει δημιουργήσει πολλαπλά προβλήματα, κοινωνικά και οικολογικά. Πολλές οικογένειες κατοικούν σε οικήματα που έχουν κτισθεί μέσα σε δάση, εκχερσωθέντα ή υφιστάμενα, ή σε δασικές εκτάσεις. Η παρουσία όμως των οικημάτων αυτών έχει οδηγήσει, σε πολλές περιπτώσεις, σε σημαντική μείωση του δασικού πλούτου της χώρας, του οποίου η αξία είναι αυτονόητη, πολύ περισσότερο υπό το πρίσμα της κλιματικής αλλαγής. Ωστόσο, η Πολιτεία έχει συστηματικά αδρανήσει να δώσει λύση στο πρόβλημα αυτό, είτε επιβάλλοντας κυρώσεις και κατεδαφίζοντας παράνομα οικήματα, είτε δημιουργώντας ένα κανονιστικό πλαίσιο που θα επέτρεπε τη διατήρηση, προσωρινή ή οριστική, αυτών των οικημάτων.

Η προηγούμενη απόπειρα για επίλυση του ζητήματος έγινε με τη θεσμοθέτηση των οικιστικών πυκνώσεων με το ν. 4389/2016 (Α’ 94). Σκοπός της σχετικής διάταξης ήταν η καταγραφή οικισμών οι οποίοι δεν ήταν νομίμως πολεοδομημένοι ούτε ευρίσκονταν σε κάποιο στάδιο πολεοδόμησης και η εξαίρεσή τους από τους δασικούς χάρτες. Δεν προβλεπόταν, όμως, στις σχετικές διατάξεις η αντιμετώπιση των εκτάσεων αυτών, η οποία παραπέμπονταν για το μέλλον, ακόμη και μετά την τροποποίηση της σχετικής διάταξης με το ν. 4489/2017 (Α’ 140).

Με την υπ’ αριθ. 685/2019 απόφαση της Ολομελείας του, το Συμβούλιο της Επικρατείας έκρινε ότι οι διατάξεις, οι οποίες εξαιρούν, και μάλιστα επ’ αόριστον, από την ανάρτηση των δασικών χαρτών τις δασικές περιοχές που περικλείονται από το περίγραμμα ιώδους χρώματος των οικιστικών πυκνώσεων, αντίκεινται στο άρθρο 24 παρ. 1 του Συντάγματος, δοθέντος ότι η εξαίρεση των περιοχών από τους δασικούς χάρτες και, κατ’ επέκταση, από το Δασολόγιο, δεν υπαγορεύεται από κανένα σκοπό δημοσίου συμφέροντος, είναι απρόσφορη για την επιτάχυνση της κύρωσης των δασικών χαρτών, συνιστά δε επιβράβευση της αυθαίρετης δόμησης εντός δασών. Η εξαίρεση αυτή επεδίωκε να μεταθέσει στο μέλλον τη λύση ενός προβλήματος, της δημιουργίας κατοικιών εντός δασών και δασικών εκτάσεων, που έχει σοβαρότατες κοινωνικές, οικονομικές, μα κυρίως περιβαλλοντικές παραμέτρους. Ειδικότερα, το Συμβούλιο της Επικρατείας έκρινε ότι δεν μπορούσαν να εξαιρεθούν από την ανάρτηση στους δασικούς χάρτες οι οικιστικές πυκνώσεις, δεδομένου ότι σ’ αυτές εφαρμόζεται η δασική νομοθεσία. Επέβαλε με τον τρόπο αυτό στην Πολιτεία να προχωρήσει στην άμεση αντιμετώπιση των προβλημάτων που προκύπτουν από την οίκηση σε περιοχές εντός δασών. Σε συνέχεια δε της ανωτέρω απόφασης της Ολομέλειας του ανώτατου ακυρωτικού δικαστηρίου, που έκρινε αντισυνταγματική την εξαίρεση των οικιστικών πυκνώσεων από τους δασικούς χάρτες, η υπ. αριθ. 1725/2019 απόφαση του Ε’ Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας έκρινε για δασικό αυθαίρετο «νόμιμη την απόρριψη αίτησης για ανάκληση κατεδάφισης αυθαιρέτου εντός οικιστικής πύκνωσης σε αναδασωτέα περιοχή».

Με τις διατάξεις του παρόντος κεφαλαίου η Πολιτεία συμμορφώνεται στο γράμμα, αλλά και στο πνεύμα των αποφάσεων του Συμβουλίου της Επικρατείας. Προχωρεί στην άμεση ανάρτηση των δασικών χαρτών για τις περιοχές που είχαν εξαιρεθεί ως οικιστικές πυκνώσεις. Παράλληλα, όμως, αναγνωρίζει και τη σοβαρότητα του οικιστικού προβλήματος που προκαλείται, χωρίς όμως να παραβλέπει την ανάγκη για ουσιαστική προστασία του δασικού περιβάλλοντος. Έτσι, με συντεταγμένο τρόπο, κατόπιν επιστημονικών μελετών, προχωρά στη θέσπιση κριτηρίων για την καταγραφή των εν τοις πράγμασι οικισμών που αποτελούν οι οικιστικές πυκνώσεις και στην επιστημονική αξιολόγηση των συνεπειών που θα είχε η κατεδάφιση των οικιών που περιλαμβάνονται σ’ αυτές σε σχέση με την προσωρινή διατήρηση και την αντιστάθμιση του δασικού ισοζυγίου. Μέσω αυτής της διαδικασίας καθιερώνεται η δυνατότητα προσωρινής εξαίρεσης από την κατεδάφιση και από άλλες διοικητικές κυρώσεις για κατοικίες, για τις οποίες αυτό επιβάλλεται από τη στάθμιση των κοινωνικών, οικονομικών και περιβαλλοντικών παραμέτρων.»

Τα στελέχη της εταιρείας «Delta Engineering – Σύμβουλοι Μηχανικοί», μέλους του Ομίλου Εταιρειών «Σαμαράς & Συνεργάτες», αδιάλειπτα δίπλα στις εξελίξεις και παρακολουθώντας τις νομοθετικές μεταβολές είναι πάντα ενημερωμένα και καταρτισμένα  ώστε να σας καθοδηγήσουν για οτιδήποτε αφορά τα παραπάνω.

Πηγή: http://www.opengov.gr/minenv/

Σύνταξη – επιμέλεια: Αρετή Μπαντή | Διπλ. Πολιτικός Μηχανικός, MSc |Τομέας Τεχνικού Ελέγχου Ακινήτων

Πηγή εικόνας: kathimerini.gr