Ο ρόλος των “Φυτεμένων Δωμάτων” και των “Κάθετων Κήπων” στη Βιώσιμη Αρχιτεκτονική

21 Οκτωβρίου 2022

Ένας από τους επιτακτικότερους στόχους της εποχής είναι αυτός της Βιώσιμης Ανάπτυξης και συγκεκριμένα της κάλυψης των ανθρώπινων αναγκών, διαφυλάσσοντας παράλληλα το περιβάλλον, τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα. Αυτό οδηγεί αυτόματα σε μια πιο «πράσινη» , πιο βιοκλιματική και πιο βιώσιμη εποχή και στον τομέα των κατασκευών. Τα κτήρια τόσο για την κατασκευή τους, όσο και μετά, επιβαρύνουν το περιβάλλον και λόγω της ενέργειας που καταναλώνουν αλλά και των εκπομπών που παράγουν.

Η φιλοσοφία του βιοκλιματικού σχεδιασμού στηρίζεται στην ορθολογική χρήση των πρώτων υλών, στη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας, στην αξιοποίηση του φυσικού φωτισμού καθώς και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Η φύτευση των δωμάτων και των όψεων των κτηρίων αποτελεί μια από τις αρχές του βιοκλιματικού σχεδιασμού, η οποία προσδίδει ενεργειακά αλλά και λειτουργικά οφέλη σε μια κατασκευή.

Με τον όρο φυτεμένο δώμα ορίζουμε την επιφάνεια δώματος, στέγης ή και εξώστη, αποτελούμενη από ένα σύστημα πολυεπίπεδης διαστρωμάτωσης εξειδικευμένων υλικών, βλάστησης και συστημάτων άρδευσης για τη διαχείριση της βλάστησης. Τα φυτεμένα δώματα ανάλογα με τη βλάστηση, το πάχος του υποστρώματος και τους παράγοντες που επηρεάζουν την κατασκευή και τη μέθοδο κατασκευής χωρίζονται σε τρεις τύπους: τον εκτατικό, τον ημιενταντικό και τον εντατικό.

Οι φυτεμένες προσόψεις αλλά και οι λεγόμενοι «ζωντανοί τοίχοι» αποτελούν είδη των κάθετων κήπων. Οι κάθετοι κήποι είναι αυτόνομες κατασκευές ή σε ορισμένες περιπτώσεις και τμήματα του κτηρίου, τα οποία καλύπτονται με φύτευση, είτε πλήρως είτε τμηματικά. Για την κατασκευή των κάθετων κήπων χρησιμοποιούνται αναρριχητικά φυτά ή και κρεμαστά, καθώς επίσης και πάνελ με βλάστηση ή φυτεμένες επιφάνειες κάθετα τοποθετημένες.

Πέρα από τo προφανές αισθητικό όφελος που έχουν τόσο τα πράσινα δώματα όσο και οι πράσινες προσόψεις, η πρόβλεψη τους σε νέα κτίρια αλλά και η προσθήκη τους σε υφιστάμενα είναι ευεργετική σε πολλά επίπεδα.

Όσον αφορά το περιβάλλον, ένα από τα βασικότερα οφέλη είναι το γεγονός ότι το φύλλωμα των φυτών φιλτράρει τον αέρα αποτρέποντας τη μετακίνηση των ρύπων και συμβάλλοντας έτσι στη βελτίωση της ποιότητας του αέρα.

Επιπλέον η φύτευση των επιφανειών αυτών συγκρατεί τη θερμότητα και συμβάλει στη μείωση της συνολικής θερμοκρασίας άρα κατ’ επέκταση και στη μείωση του φαινομένου της αστικής θερμικής νησίδας. Με τον όρο αυτό περιγράφεται το φαινόμενο κατά το οποίο η θερμοκρασία στο εσωτερικό των αστικών περιοχών είναι αυξημένη σε σχέση με αυτή των περι-αστικών/ αγροτικών περιοχών που την περιβάλλουν. Μάλιστα το φαινόμενο αυτό αποτελεί ένα από τα πιο αντιπροσωπευτικά περιβαλλοντικά προβλήματα και δεν είναι τυχαίο ότι κάθε χρόνο αφορά ολοένα και περισσότερες χώρες.

Ένα ακόμα σημαντικό κέρδος για το περιβάλλον έρχεται μέσα από τη συγκράτηση των όμβριων υδάτων καθώς οι φυτεμένες αυτές επιφάνειες επιβραδύνουν τη ροή του νερού αποφορτίζοντας έτσι σημαντικά τα συστήματα και τις υποδομές των όμβριων υδάτων.

Όσον αφορά το ίδιο το κτήριο, τόσο οι  κηπευτικές στρώσεις του φυτεμένου δώματος όσο και οι αντίστοιχες των κάθετων κήπων συμβάλουν στην αύξηση της θερμοχωρητικότητας του κελύφους του κτηρίου. Πιο συγκεκριμένα επιβραδύνεται η μεταφορά των θερμοκρασιακών μεταβολών που συντελούνται στο περιβάλλον και έτσι αυτές περνούν πιο αργά στο εσωτερικό του κτηρίου. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι θερμοκρασιακές συνθήκες που δημιουργούνται στο εσωτερικό των κτιρίων αυτών να είναι ιδανικότερες τόσο για την περίοδο του χειμώνα όσο και του καλοκαιριού και συνεπώς να μειώνονται και οι ενεργειακές απαιτήσεις για θέρμανση και ψύξη.

Τέλος, δεδομένου ότι τα συμβατικά δώματα έχουν μειωμένη αντοχή στις καιρικές συνθήκες, η φύτευση των επιφανειών αυτών έχει να προσφέρει πολλά στην ενίσχυση της μόνωσης τους προστατεύοντας τα υλικά του δώματος από την ηλιακή ακτινοβολία και τους κύκλους ψύξης – απόψυξης, παρατείνοντας το χρόνο ζωής τους και άρα και τη μείωση των θερμικών  απωλειών του κτηρίου.

Σε κάθε περίπτωση η ενίσχυση της βλάστησης σε ένα αστικό περιβάλλον σημαίνει αδιαμφισβήτητη αναβάθμιση του, βελτίωση του μικροκλίματος της ευρύτερης περιοχής αλλά και ταυτόχρονη βελτίωση της υγείας και της ποιότητας ζωής των κατοίκων του, καθώς είναι αποδεδειγμένη και από μελέτες η θετική επίδραση του πρασίνου στην ψυχική και σωματική υγεία.

Τα στελέχη της εταιρείας «Delta Engineering» του Ομίλου Εταιρειών «Σαμαράς και Συνεργάτες», παρακολουθούν αδιάλειπτα τις εξελίξεις, ώστε να σας καθοδηγήσουν και προτείνουν τις βέλτιστες λύσεις σε κάθε στάδιο της επένδυσής σας στον τομέα των κατασκευών.

Συντάκτρια: Βασιλοπούλου Δώρα | Διπλ. Αρχιτέκτων Μηχανικός | Τομέας Μελετών & Αδειοδοτήσεων Ιδιωτικών  Έργων

Τελευταία άρθρα