Με την τροποποίηση του Ν.4495/17 στο άρθρο 30 (Άρθρο 52 Ν. 4759/20 ΦΕΚ 245/Α/9.12.2020) άλλαξε η διαδικασία εκτέλεσης εργασιών που δεν απαιτούν οικοδομική άδεια η έγκριση εργασιών μικρής κλίμακας για να λάβουν χώρα. Συγκεκριμένα για να εκτελεστούν οι «εργασίες του άρθρου 30 του Ν.4495/17» αν και δεν απαιτείται η εμπλοκή της εκάστοτε Υπηρεσίας Δόμησης, «πριν την εκτέλεση τους, συντάσσεται υποχρεωτικά ηλεκτρονική βεβαίωση αρμόδιου μηχανικού, που εκδίδεται από πληροφοριακό σύστημα του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (Τ.Ε.Ε.), ότι στην περιοχή του ακινήτου για τις παραπάνω εργασίες δεν απαιτείται έγκριση από κάποιον φορέα.»

Οι «φορείς» που μπορεί να πρέπει να εγκρίνουν τις εργασίες είναι ανά περίπτωση και βάσει θέσης του ακινήτου, η Υπηρεσία Νεότερων Μνημείων, το οικείο Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής, το Δασαρχείο, η Αρχαιολογική Υπηρεσία, κλπ.

Από την άλλη, «σε περίπτωση που απαιτούνται εγκρίσεις από άλλους φορείς ή συλλογικά όργανα, γίνεται ενημέρωση φακέλου με τις παραπάνω εγκρίσεις.» Συνεπώς, εφόσον ο μηχανικός κρίνει ότι τις επιθυμητές οικοδομικές εργασίες, βάσει νομοθεσίας, θα πρέπει να εγκρίνει κάποιος σχετικός φορέας, αναλαμβάνει τη σύνταξη μελετών και τεχνικών εκθέσεων και τη διεκπεραίωση της διαδικασίας λήψης των εν λόγω εγκρίσεων.  Με το πέρας της διαδικασίας και πριν την έναρξη των εργασιών, γίνεται ηλεκτρονική ενημέρωση του φακέλου στην Υπηρεσία Δόμησης, μέσω του ηλεκτρονικού συστήματος e – adeies.

Οι εν λόγω εγκρίσεις απαιτούν χρόνο για την χορήγησή τους, καθώς εμπλέκονται δημόσιες υπηρεσίες με ιδιαίτερο φόρτο εργασίας και για το λόγο αυτό ο ιδιώτης θα πρέπει να προβεί εγκαίρως σε έλεγχο του ακινήτου από το μηχανικό πριν δρομολογήσει τις εργασίες που επιθυμεί.

Καθώς το «πληροφοριακό σύστημα» στο οποίο γίνεται αναφορά και μέσω του οποίου θα εκδίδονται οι βεβαιώσεις δεν είναι ακόμα έτοιμο για χρήση από τους μηχανικούς, μέχρι την έναρξη της λειτουργίας του, σύμφωνα με σύσταση ορισμένων Υπηρεσιών Δόμησης, οι μηχανικοί προτείνεται να παρέχουν στους κυρίους των έργων απλή υπεύθυνη δήλωση με σχετικό κείμενο που βεβαιώνει ότι το είδος των εργασιών εμπίπτει σε αυτές που δεν απαιτούν πολεοδομική αδειοδότηση και επίσης δεν απαιτεί κάποια επιπλέον έγκριση. Με αυτόν τον τρόπο ο κύριος του έργου είναι καλυμμένος σε περίπτωση καταγγελίας και ελέγχου από την Αστυνομία και την Υπηρεσία Δόμησης (Πολεοδομία).

Τονίζουμε ότι σε κάθε περίπτωση για κάθε οικονομοτεχνικό έργο απαιτείται η απογραφή του στον ΕΦΚΑ (ΙΚΑ) και η καταβολή σχετικών ενσήμων. Όμως, με την ηλεκτρονική έκδοση βεβαίωσης μηχανικού δεν έχει γίνει γνωστό αν θα ενημερώνεται αυτόματα και ο ΕΦΚΑ ώστε να μπορεί να επιβεβαιώνει ότι οι κύριοι του έργου είναι τυπικοί και προς την υποχρέωσή τους αυτή.

Αυτό που σίγουρα προβληματίζει τους μηχανικούς είναι το γεγονός ότι δεν έχει διασαφηνιστεί ακόμα το κείμενο της βεβαίωσης, αν θα είναι ελεύθερο ή προκαθορισμένο και αν θα αφορά μόνο τη διαβεβαίωση σε σχέση με τους απαραίτητους εγκριτικούς φορείς όπως προδιαφαίνεται από το απόσπασμα της νομοθεσίας. Ο βασικότερος προβληματισμός έγκειται στο εάν ο μηχανικός που εκδίδει αυτή τη βεβαίωση, έχει υποχρέωση να έχει κάνει πρώτα αυτοψία στο ακίνητο όπου θα εκτελεστούν οι εργασίες και να εξακριβώσει τη νομιμότητά του. Γιατί, είναι γεγονός, ότι, αν και η πληθώρα των ιδιοκτητών έχει ρυθμίσει τα θέματα αυθαιρέτων στα ακίνητα ιδιοκτησίας τους, υπάρχουν ακόμα ιδιοκτήτες που για διάφορους λόγους έχουν παραλείψει τον έλεγχο νομιμότητας στα ακίνητά τους ή δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν οικονομικά στη διαδικασία τακτοποίησης. Αν λοιπόν, προκύψει ότι ο μηχανικός για την έκδοση της εν λόγω βεβαίωσης πρέπει να επιβεβαιώνει και τη νομιμότητα της ιδιοκτησίας, γίνεται κατανοητό ότι αυξάνεται το κόστος για τον ιδιοκτήτη και ίσως σε κάποιες περιπτώσεις δεν είναι καν εφικτό να γίνουν οι επιθυμητές εργασίες.

Το ζήτημα είναι σοβαρό καθώς οι εργασίες στις οποίες αναφερόμαστε και για τις οποίες πλέον απαιτείται η εν λόγω βεβαίωση με όλες αυτές τις προεκτάσεις είναι βασικές και απλές και απαντώνται συχνά ως ένας οικονομικός εκσυγχρονισμός του εκάστοτε ακινήτου που συμβάλει και στην υγιεινή των χώρων. Επί παραδείγματι θα αναφέρουμε μερικές τέτοιες εργασίες, ώστε να γίνει κατανοητή η δυσκολία που δημιουργείται στους ιδιοκτήτες με τις αλλαγές της νομοθεσίας:

• εργασίες εσωτερικών και εξωτερικών χρωματισμών
• μικρής έκτασης εσωτερικές επισκευές ή διασκευές
• επισκευές ή αντικατάσταση στο ίδιο άνοιγμα, κουφωμάτων 
• τοποθέτηση κλιματιστικών, επιτοίχιων λεβήτων αερίου, ηλιακών θερμοσιφώνων και μετρητών ηλεκτρικού ρεύματος 
• κατασκευή εστιών, φούρνων και τζακιών με τις καπνοδόχους τους σε ακάλυπτους χώρους
• επισκευή επιχρισμάτων και γενικότερα όψεων, χωρίς χρήση ικριωμάτων
• τοποθέτηση προσωρινών σκιάστρων, περσίδων, τεντών και προστεγασμάτων,
• κατασκευή πέργκολας έως 50 τ.μ. σε ακάλυπτους χώρους και βεράντες ισογείων
• διαμόρφωση εδάφους έως 0,80 μ. από το φυσικό έδαφος, κατασκευές όπως σκάλες και πεζούλια ή διακοσμητικά και χρηστικά στοιχεία (πχ αγάλματα, σιντριβάνια, εικονοστάσια κλπ) σε ακάλυπτους χώρους
• τοποθέτηση ή αφαίρεση διαχωριστικών στοιχείων εξωστών, εγκατάσταση εξοπλισμού (ντουλάπες, γλάστρες) και αντικατάσταση κιγκλιδωμάτων
• τοποθέτηση πρόχειρων καταλυμάτων ζώων έως 3 τ.μ. σε ακαλύπτους χώρους
• φωτοβολταϊκά συστήματα πάνω σε κτίρια για ισχύ έως 100kW
• τοποθέτηση συσκευών φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων, χωρίς να απαιτείται η εγκατάσταση νέου μετασχηματιστή

Γεγονός είναι ότι οι ιδιοκτήτες συμβουλεύονταν διαχρονικά μηχανικό για τις αδειοδοτικές διαδικασίες που απαιτούνται για την εκτέλεση των επιθυμητών εργασιών στο ακίνητό τους, αναζητώντας αν αυτές εντάσσονται στο άρθρο 30 και άρα δεν απαιτούν κάποια πολεοδομική αδειδότηση. Όμως, οι παραπάνω αλλαγές στη νομοθεσία δημιουργούν και πάλι γραφειοκρατία και κωλύματα σε αυτές τις συχνά απαντώμενες, μικρές εργασίες που είχαν απαλλαγεί μέχρι πρόσφατα. Θα φαινόταν πολύ λογικό οι εν λόγω βεβαιώσεις να απαιτούνται για κάποιες μόνο από τις εργασίες του άρθρου 30 του Ν. 4495/17 – ίσως αυτές που επηρεάζουν τις όψεις των ακινήτων μόνο- αν και δεν υπάρχει κάποια τέτοια νύξη μέχρι τώρα.

Επιτακτική είναι και η ανάγκη να καθοριστεί ποιες είναι οι κυρώσεις σε περίπτωση που κάποιος εκτελεί εργασίες χωρίς να έχει στην κατοχή του την εν λόγω βεβαίωση μηχανικού και αν σε αυτή την περίπτωση οι κατασκευές θα αντιμετωπίζονται ως εξ’ ολοκλήρου αυθαίρετες παρόλο που τυπικά δεν παραβαίνουν πολεοδομικές νομοθεσίες.

Κλείνοντας, κάτι επιπλέον που μένει να διασαφηνιστεί, είναι αν θα απαιτείται η καταβολή παραβόλου ή ποσοστού ανταπόδοσης υπέρ ΤΕΕ για την έκδοση της ηλεκτρονικής βεβαίωσης αυξάνοντας κι άλλο το κόστος των εργασιών – ένα κόστος που θα έρθει να προστεθεί στην αμοιβή μηχανικού για την έρευνα και τελικά την έκδοση της βεβαίωσης αλλά και στο κόστος των ίδιων των εργασιών.

Τα στελέχη της «Delta Engineering – Σύμβουλοι Μηχανικοί», μέλους του Ομίλου «ΣΑΜΑΡΑΣ & ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ», στο πλαίσιο της διαρκούς κατάρτισης και επιμόρφωσής τους, παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις και τις τεχνικές νομοθετικές διατάξεις και μεταβολές και είναι στη διάθεσή σας προκειμένου να αναλάβουν κάθε σχετική με το αντικείμενο εργασία με τρόπο ώστε με την ορθή και μεθοδική χρήση των διατάξεων της κείμενης νομοθεσίας να επιτύχουν την άμεση διεκπεραίωση των διαδικασιών και ταυτόχρονα την εξασφάλιση της εκάστοτε ιδιοκτησίας.

Συντάκτρια: Όλγα Ακτσελή | Διπλ. Αρχιτέκτων Μηχανικός ΑΠΘ, MLa ΑΠΘ | Υπεύθυνη Τμήματος Τακτοποίησης Αυθαίρετων Κατασκευών και Τμήματος Μελετών και Αδειοδοτήσεων Έργων Εξυπηρέτησης Οχημάτων

Στον πρόσφατο Νόμο 4759/2020 γίνεται σαφής αναφορά και δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην επιτακτικότατα της διασφάλισης της προσβασιμότητας για τα άτομα με αναπηρία και των εμποδιζόμενων ατόμων, τόσο στα νέα κτίρια όσο και στα υφιστάμενα (πριν την έναρξη ισχύος του νόμου).

Με βάση τις νέα ισχύουσες διατάξεις, επαναπροσδιορίζονται ουσιαστικά για άλλη μια φορά αυτά που ήδη έχουν προβλεφθεί και περιγραφεί για την εξασφάλιση της προσβασιμότητας στα κτίριατόσο στον Ν. 4067/2012 (Νέος Οικοδομικός Κανονισμός – άρθρο 26 και 27) όσο και στις Τεχνικές Οδηγίες που προβλέπονται στην Υπουργική Απόφαση ΥΠΕΝ/ΔΕΣΕΔΠ/65826/699/2020 (ΦΕΚ 2998/Β/20-7-2020) και αφορούν την προσαρμογή των υφιστάμενων κτιρίων.

Πιο συγκεκριμένα, για όλα τα νέα κτίρια (πλην των κατοικιών) επιβάλλεται η εξασφάλιση της οριζόντιας και κατακόρυφης προσπέλασηςαπό άτομα με αναπηρία/εμποδιζόμενα άτομα σε όλους τους εσωτερικούς και τους εξωτερικούς χώρους καθώς επίσης και η πρόβλεψη για κατασκευή WC AMEA σε ποσοστό 5% του συνολικού αριθμού των χώρων υγιεινής για χρήση κοινού και τουλάχιστον 1 ανά συγκρότημα χώρων υγιεινής. Εφόσον τα παραπάνω κτίρια διαθέτουν θέσεις στάθμευσης, θα πρέπει το 5% επί του συνολικού αριθμού των θέσεων στάθμευσης ή τουλάχιστον μία θέση στάθμευσης να προβλέπεται για χρήση αναπηρικών αυτοκινήτων.

Όσο αφορά τα νέα κτίρια με χρήση κατοικίας, θα πρέπει να εξασφαλίζεται η πρόσβαση σε όλους τους κοινόχρηστους εσωτερικούς και τους εξωτερικούς χώρους καθώς και η διασφάλιση συνθηκών εύκολης μετατρεψιμότητας των κατοικιών σε κατοικίες μελλοντικών χρηστών με αναπηρία /εμποδιζόμενων ατόμων χωρίς να θίγεται ο φέρων οργανισμός τους. Επιπρόσθετα θα πρέπει να προβλέπονται προστατευμένοι προσβάσιμοι χώροι αναμονής σε περίπτωση έκτακτων αναγκών σε κάθε όροφο και με αριθμό ανάλογα με τον πληθυσμό του κτιρίου.

Παράλληλα ορίζεται ότι και στα υφιστάμενα κτίρια που στεγάζουν υπηρεσίες του ευρύτερου Δημοσίου τομέα, ή έχουν χρήσεις συνάθροισης κοινού (χώροι συνεδρίων, εκθέσεων, μουσείων, συναυλιών, αθλητικών ή πολιτιστικών συγκεντρώσεων, ναοί, θέατρα/ κινηματογράφοι, εστιατόρια/ ζαχαροπλαστεία/ καφενεία/ κέντρα διασκέδασης, τράπεζες κ.λπ.), εκπαίδευσης, υγείας, δικαιοσύνης και σωφρονισμού, γραφείων και εμπορίου, βιομηχανίας και βιοτεχνίας, καθώς επίσης και στους χώρους στάθμευσης αυτοκινήτων και πρατηρίων καυσίμων επιβάλλεται να γίνουν οι απαραίτητες διαμορφώσεις, ώστε οι λειτουργικοί χώροι τους να είναι προσπελάσιμοι από άτομα με αναπηρία/εμποδιζόμενα άτομα.

Σύμφωνα με τις νομοθετικές διατάξεις, υφιστάμενα κτίρια που δεν έχουν προσαρμοσθεί και εφαρμόσει τις εν λόγω διατάξεις μέχρι το τέλος του περασμένου έτους (2020), κρίνονται αυθαίρετα.

Στο σημείο αυτό θα πρέπει να σημειωθεί πως από τις σχετικές διατάξεις εξαιρούνται της υποχρέωσης φυσικής πρόσβασης τα κτίρια που έχουν τα παρακάτω χαρακτηριστικά:

• μοναδική πρόσβαση σε δρόμο με σκαλοπάτια ή βρίσκονται σε οικόπεδα στα οποία η ελάχιστη διαφορά στάθμης του φυσικού εδάφους στην οικοδομική γραμμή από την επιφάνεια του πεζοδρομίου είναι μεγαλύτερη από 2,50 μ. ή το πεζοδρόμιο έμπροσθεν αυτών έχει πλάτος μικρότερο του 0,7μ μέχρι να διαμορφωθεί ο κοινόχρηστος χώρος κίνησης πεζών
• τα κτίρια τα οποία είναι αδύνατη η προσαρμογή χωρίς να θιγεί ο φέρων οργανισμός τους (όπως τεκμηριώνεται με Τεχνική Έκθεση Μηχανικού)
•  τα κτίρια στα οποία η απαιτούμενη προσαρμογή θα προκαλέσει δυσανάλογη οικονομική επιβάρυνση (πλην τα κτίρια του ευρύτερου Δημόσιου Τομέα),όπως αυτή θα καθορίζεται με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Η εξαίρεση θα έχει διάρκεια τρία χρόνια.

Τέλος, εξαιρούνται από την υποχρέωση διαμόρφωσης πρόσβασης στους πάνω από το ισόγειο ορόφους τα κτίρια για τα οποία ισχύει :

• το εμβαδόν των εσωτερικών εξωστών ή αναβαθμών αποτελεί ποσοστό μέχρι 50% του εμβαδού της κυρίως αίθουσας και όχι περισσότερο των 100 τ.μ. και η χρήση του είναι ίδια με αυτή της κυρίως αίθουσας ή οι εσωτερικοί εξώστες ή αναβαθμοί έχουν βοηθητική χρήση,
• το συνολικό μικτό εμβαδόν των πάνω από το ισόγειο ορόφων είναι μικρότερο των 200 τ.μ. και
• το μικτό εμβαδόν κάθε ορόφου είναι μικρότερο των 70 τ.μ..

Οι διαμορφώσεις που προβλέπονται πρέπει να τηρούν τις Οδηγίες «Σχεδιάζοντας για όλους» του ΥΠΕΝ, ενώ επισημαίνεται ότι απαραίτητη είναι η εφαρμογή τους στην Μελέτη Προσβασιμότητας, η οποία πρέπει να συντάσσεται για κάθε κτίριο ώστε αυτό να καταστεί προσβάσιμο.

Τα στελέχη της «Delta Engineering – Σύμβουλοι Μηχανικοί», μέλους του Ομίλου «ΣΑΜΑΡΑΣ & ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ», στο πλαίσιο της διαρκούς κατάρτισης και επιμόρφωσής τους και παρακολουθώντας στενά τις εξελίξεις και τις τεχνικές νομοθετικές διατάξεις και μεταβολές, είναι στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε πληροφορία και διευκρίνιση για τα ανωτέρω θέματα.

Σύνταξη: Χατζηαθανασίου Αναστασία | Διπλ. Πολιτικός Μηχανικός Α.Π.Θ, MSc Διοίκηση και Διαχείριση Τεχνικών Έργων Α.Π.Θ

Πηγή εικόνας: http://www.odigostoupoliti.eu/