Δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης ο νέος νόμος 4819/23-07-2021 για την ολοκληρωμένη διαχείριση αποβλήτων, ο οποίος, μεταξύ άλλων, περιέλαβε με συμπληρωματικές τροπολογίες, τροποποιητικές και συμπληρωματικές διατάξεις που αφορούν στην εκτός σχεδίου δόμηση.

Σχεδόν 7 μήνες μετά την ψήφιση και δημοσίευση του Ν.4759/2020 με τον οποίο τροποποιήθηκαν οι όροι δόμησης για την εκτός σχεδίου δόμηση και καθορίστηκαν μεταβατικές διατάξεις για την κατάργηση της δυνατότητας οικοδόμησης σε -συγκεκριμένα- γήπεδα και ιδιοκτησίες με εμβαδό μικρότερο των 4 στρεμμάτων, το Υπουργείο Ενέργειας και Περιβάλλοντος επανέρχεται με νέες διατάξεις για τις εκτός σχεδίου περιοχές. Στόχοι του νέου νόμου η παροχή διευκρινήσεων και συγκεκριμενοποίησης των προγενέστερων διατάξεων προς «αποφυγή παρερμηνειών» και «αντιμετώπισης ερμηνευτικών ζητημάτων» καθώς και οι σημειακές διορθώσεις και συμπληρώσεις για τη βέλτιστη και χωρίς υποκειμενικότητα ερμηνείας εφαρμογή των επιμέρους διατάξεων.

Συνοπτικά, οι κύριες τροποποιήσεις και αλλαγές σημειώνονται ακολούθως:

1. Διευκρινίζεται ότι οι διατάξεις του Ν.4759/2020 ουσιαστικά αφορούν τον περιορισμό της δόμησης στις εκτός σχεδίου περιοχές για τις οποίες δεν υπάρχει κανενός είδους πολεοδομικός σχεδιασμός (γενικό πολεοδομικό σχέδιο, ζώνη οικιστικού ελέγχου, άλλα διατάγματα χρήσεων γης).

2. Ως προς τους όρους δόμησης των εφοδιαστικών αλυσίδων και των data centers, χρήσεων για τις οποίες ορίστηκαν ειδικοί όροι δόμησης για πρώτη φορά με το Ν.4759/2020, συμπληρώνονται και διορθώνονται κενά που είχαν διαπιστωθεί και δυσχεραίναν την εφαρμογή των αντίστοιχων διατάξεων. Συγκεκριμένα:

> Εγκαταστάσεις εφοδιαστικής: ορίζεται το μέγιστο ποσοστό κάλυψης ίσο με 40%, καθώς και η απαιτούμενη απόσταση από τα πλάγια όρια του γηπέδου ίση με 10μ (ο συντελεστής δόμησης ορίζονταν με το Ν.4759/2020 ίσος με 0,6, το μέγιστο ύψος κτιρίου 14μ και ο συντελεστής κατ’ όγκο εκμετάλλευσης 4,5).

Επίσης, δίδεται πλέον δυνατότητα λήψης παρέκκλισης από τους ισχύοντες όρους δόμησης ως προς το ύψος (έως 15μ) και το συντελεστή όγκου, με την παρέκκλιση να χορηγείται με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ύστερα από τη γνωμοδότηση του Κεντρικού Συμβουλίου Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων (ΚΕ.ΣΥ.ΠΟ.Θ.Α.).

Ιδιαίτερα σημαντική, τέλος, είναι η επισήμανση που συμπληρώθηκε και με την οποία προσδιορίζεται ότι οι ανωτέρω όροι δόμησης ισχύουν σε όλες τις περιπτώσεις της εκτός σχεδίου δόμησης «ανεξαρτήτως αν έχουν θεσπισθεί όροι και περιορισμοί από πολεοδομικό σχεδιασμό πρώτου επιπέδου».

> Data centers: ορίζεται πλέον -συμπληρωματικά- το ποσοστό κάλυψης ίσο με 60% καθώς και οι πλάγιες αποστάσεις κτιρίου από τα όρια του γηπέδου ίσο με 10μ. Κατά τα λοιπά, ισχύουν οι όροι δόμησης που καθορίστηκαν με το Ν. 4759/2020.

3. Ως προς τους όρους δόμησης για χρήση κατοικίας, στις περιπτώσεις των γηπέδων κάτω των 4 στρεμμάτων για τα οποία το Δεκέμβριο του 2022, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις, θα καταργηθεί η δυνατότητα οικοδόμησης, ορίζεται πλέον με μαθηματικό τύπο η ανώτατη επιτρεπόμενη δόμηση με στόχο το «ξεμπλοκάρισμα» των καθυστερήσεων που είχαν διαπιστωθεί κατά την αδειοδότηση των εν λόγω ακινήτων λόγω διαφορετικών ερμηνειών. Έτσι:

> Για οικόπεδα επιφάνειας 2.000 τ.μ. η μέγιστη επιτρεπόμενη δόμηση για κατοικία είναι έως 186 μέτρα.

> Για οικόπεδα από 1.200 τ.μ. και έως 2.000 τ.μ. η επιτρεπόμενη δόμηση περιορίζεται στα 136 τ.μ., από 150 τ.μ.

> Σε οικόπεδα από 750 τ.μ. έως 1.200 τ.μ. η δόμηση διαμορφώνεται σε 86 τ.μ., από 100 τ.μ.

4. Επίσης άξια αναφοράς είναι η μεταβολή που σημειώνεται για τις χρήσεις αμιγούς χρήσης γραφείων ή καταστημάτων (περιλαμβανομένων των υπεραγορών), εμπορικών αποθηκών, εκπαιδευτηρίων και ευαγών ιδρυμάτων σε σχέση με τις παρεκκλίσεις που δύναται να τους χορηγηθούν κατά περίπτωση, καθώς επαναφέρεται η αρμοδιότητα χορήγησης αυτών στο Συντονιστή της Αποκεντρωμένης Διοίκησης ύστερα από γνωμοδότηση του οικείου Συμβουλίου Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων.

Η εν μεταβολή (και ουσιαστικά επαναφορά του προηγούμενου καθεστώτος) έρχεται λίγους μήνες μετά την αλλαγή που επέφερε ο Ν.4759/2020 και η οποία προέβλεπε την μεταφορά της αρμοδιότητας κεντρικά, στο Υπουργείο και το αντίστοιχο Κεντρικό Συμβούλιο, αυξάνοντας δυστυχώς τους απαιτούμενους χρόνους αδειοδότησης λόγω των αυξημένων  γεωμετρικά υποθέσεων που θα έπρεπε να εξετασθούν κεντρικά για όλη την επικράτεια.

5. Επαναπροσδιορίζεται το -νέο με το Ν.4759/2020- τέλος επιβάρυνσης των οικοδομικών αδειών για τα ακίνητα εκτός σχεδίου για τα οποία δεν υπάρχει κανενός είδους άλλος πολεοδομικός σχεδιασμός. Το εν λόγω τέλος αποδίδεται στο Πράσινο Ταμείο για τη χρηματοδότηση δράσεων στις εκτός σχεδίου περιοχές, με στόχο να αντισταθμίζεται η επιβάρυνση του περιβάλλοντος από το γεγονός ότι δομούνται περιοχές που κατ’ αρχήν δεν προορίζονται για δόμηση. Συγκεκριμένα, επανορίζεται ίσο με 5% επί του κόστους του συμβατικού προϋπολογισμού του έργου ή 5‰ στην περίπτωση που γίνεται χρήση αναλυτικού προϋπολογισμού, ενώ καθορίζεται ελάχιστο και μέγιστο τέλος επιβάρυνσης (250 και 5.000 ευρώ αντίστοιχα).

6. Τέλος, προστίθενται περιπτώσεις στις μεταβατικές διατάξεις του Ν.4759/2020 για την εκτός σχεδίου δόμηση προκειμένου ιδίως να αντιμετωπισθούν ερμηνευτικά ζητήματα καθώς και θέματα που προέκυψαν κατά την εφαρμογή του νόμου και κρίθηκε ότι απαιτείται πρόσθετη ρύθμισή τους.

Τα έμπειρα σε ζητήματα αδειοδοτήσεων στελέχη της «Delta Engineering – Σύμβουλοι Μηχανικοί», μέλους του Ομίλου «ΣΑΜΑΡΑΣ & ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ», παρακολουθώντας αδιαλείπτως τις εξελίξεις είναι στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε πληροφορία και διευκρίνιση για την ταχύτερη και αρτιότερη αδειοδότηση των τεχνικών έργων.

Σύνταξη: Αρετή Μπαντή | Πολιτικός Μηχανικός, MSc | Τομέας Τεχνικού Ελέγχου Ακινήτων  

Το σκυρόδεμα είναι το δεύτερο στοιχείο που καταναλώνεται περισσότερο μετά το νερό και η παραγωγή του αποτελεί τη δραστηριότητα που συνεπάγεται την τρίτη μεγαλύτερη εκπομπή διοξειδίου του άνθρακα, καθώς έπεται της αντίστοιχης εκπομπής που προκύπτει πρωτίστως από τις μεταφορές και δευτερευόντως από την παραγωγή ενέργειας. Δεδομένου ότι δεν υπάρχει τρόπος να ζούμε χωρίς αυτό (αφού το συγκεκριμένο υλικό έχει συμβάλλει καθοριστικά στην δημιουργία του ανθρωπίνως κτιστού κόσμου), τότε θα πρέπει να ξανασκεφτούμε την σύστασή του, την σύνθεση του  και τον τρόπο παρασκευή του. Ομάδες ερευνητών σε όλο τον κόσμο ασχολούνται με τη διαδικασία παραγωγής σκυροδέματος, με νέες τεχνικές και  με τη βελτιστοποίηση της σύνθεσης του.

Σε αυτό το σημείο, πρέπει να αναφερθεί ότι κατά την ανωτέρω διαδικασία, η παραγωγή τσιμέντου είναι αυτή  που προκαλεί τη μεγαλύτερη περιβαλλοντική επιβάρυνση. Καθώς η επεξεργασία του πραγματοποιείται σε  υψηλές θερμοκρασίες, απαιτείται κατανάλωση υψηλών επιπέδων ενέργειας. Για το λόγο αυτό, οι ερευνητικές ομάδες έχουν επικεντρωθεί στο να παράξουν σκυρόδεμα χωρίς τσιμέντο ή, τουλάχιστον, με πολύ λιγότερο τσιμέντο από αυτό που χρησιμοποιείται έως τώρα.

Μια ερευνητική ομάδα από το Ινστιτούτο Βιομηχανικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου του Τόκιο, ήθελε να χρησιμοποιήσει το ανακυκλωμένο σκυρόδεμα ως σύνολο για να «βοηθήσει στην προώθηση της κυκλικής οικονομίας του σκυροδέματος», ενώ παράλληλα θα εργαζόταν ώστε να βρει μια εναλλακτική λύση για το τσιμέντο. Μετά από πολλούς πειραματισμούς, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η προσθήκη απορριμμάτων ξύλου (όπως το πριονίδι), εξυπηρετούσε το συγκεκριμένο σκοπό και είχε, μάλιστα, ως αποτέλεσμα τη δημιουργία ενός υλικού με ανώτερη αντοχή σε κάμψη από αυτή του συμβατικού σκυροδέματος. Το ξύλο λειτουργεί κατ’ αυτό τον τρόπο επειδή αποκτά την ακαμψία του από ένα πολύπλοκο πολυμερές υλικό, τη λιγνίνη. Ουσιαστικά, η λιγνίνη γεμίζει τα κενά στο σκυρόδεμα και συμπεριφέρεται ως «κόλλα» με λίγο νερό, θερμότητα και πίεση.

Σύμφωνα με τον Yuya Sakai, εκ των συγγραφέων της ανωτέρω ομάδας, «Αυτά τα ευρήματα μπορούν να δώσουν ώθηση στην κίνηση προς μια πιο πράσινη, πιο οικονομική οικοδομική βιομηχανία, η οποία όχι μόνο μειώνει τα αποθέματα σκυροδέματος και ξύλου αλλά βοηθά, επίσης, στην αντιμετώπιση του ζητήματος της κλιματικής αλλαγής».

Η ομάδα πιστεύει ότι αυτό το πρωτοποριακό νέο υλικό θα μπορούσε να μειώσει δραστικά το κόστος κατασκευής, να μειώσει τις εκπομπές άνθρακα στον κτιριακό τομέα και να μετατρέψει τα απόβλητα σκυροδέματος και ξύλου σε πολύτιμο πόρο.

Όσον αφορά τη χρήση απορριμμάτων, το ανακυκλωμένο γυαλί χρησιμοποιήθηκε επίσης από Αυστραλούς ερευνητές για την κατασκευή πιο ανθεκτικού σκυροδέματος.

Μια έτερη  ομάδα επιστημόνων στο Πανεπιστήμιο του Swinburne, ανέπτυξε «εύκαμπτο» σκυρόδεμα, για το οποίο, μάλιστα, δεν απαιτείται να περιέχει τσιμέντο στην σύστασή του. Ο σκοπός ήταν να μειωθεί το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της βιομηχανίας τσιμέντου και να καταστεί βιώσιμο το πιο διαδεδομένο οικοδομικό υλικό στον κόσμο. Διαπιστώθηκε, λοιπόν, ότι αντικαθιστώντας το τσιμέντο με ιπτάμενη τέφρα (ένα υποπροϊόν των σταθμών παραγωγής ενέργειας με καύση άνθρακα) και προσθέτοντας πολυμερείς ίνες, το τελικά παραγόμενο υλικό θα μπορούσε να σκληρυνθεί σε θερμοκρασία δωματίου. Αυτό το σύνθετο γεωπολυμερές είναι, επομένως, πολύ πιο φιλικό προς το περιβάλλον.

Ο Behzad Nematollahi, εκ των συγγραφέων της μελέτης, δήλωσε: «Η παραγωγή αυτού του νέου σκυροδέματος απαιτεί περίπου 36% λιγότερη ενέργεια και εκπέμπει έως και 76% λιγότερο διοξείδιο του άνθρακα σε σύγκριση με το συμβατικό εύκαμπτο σκυρόδεμα από τσιμέντο. Τα αποτελέσματα των εργαστηριακών δοκιμών μας έδειξαν ότι αυτό το νέο σκυρόδεμα είναι περίπου 400 φορές πιο εύκαμπτο από το κανονικό σκυρόδεμα, αλλά έχει παρόμοια αντοχή.»

Η κατασκευή σκυροδέματος με βιομηχανικά απόβλητα δεν είναι κάτι καινούργιο. Πριν από μερικά χρόνια, επιστήμονες στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Kaunas στη Λιθουανία ανέπτυξαν τη δική τους μέθοδο κατασκευής σκυροδέματος χωρίς τσιμέντο. Δεν κατέστη όμως δυνατό να επιτύχουν  την ίδια ευκαμψία.

Ο ερευνητής Vytautas Bocullo, που εργάστηκε στην ανωτέρω έρευνα, δήλωσε: «Αρχικά, η ιδέα ότι το σκυρόδεμα μπορεί να παραχθεί χωρίς τη χρήση τσιμέντου φαινόταν ουτοπική. Τώρα, μετά από αρκετά χρόνια εντατικής δουλειάς, καταφέραμε να αναπτύξουμε σκυρόδεμα με αλκαλικά, του οποίου η αντοχή σε θλίψη είναι 55MPa (ίδια με αυτή του συνηθισμένου σκυροδέματος). Αντί για τσιμέντο Πόρτλαντ, χρησιμοποιούμε βιομηχανικά απόβλητα με αλκαλικά προϊόντα – ιπτάμενη τέφρα, τέφρα βιοκαυσίμου, απόβλητα παραγωγής AlF3 κ.λ.π. Προσπαθούμε να χρησιμοποιήσουμε απόβλητα από την τοπική βιομηχανία, όπως απόβλητα από την παραγωγή φθοριούχου αργιλίου.

Θεωρητικά, μπορεί να χρησιμοποιηθεί οποιοδήποτε υλικό που περιέχει ενώσεις πυριτίου και αργιλίου, όπως σκωρία υψικαμίνου ή μετακαολίνη ή υλικό που προέρχεται από τροποποίηση του αργιλικού καολινίτη. Επεξεργασμένα με ειδικό αλκαλικό διάλυμα, αυτά τα υλικά αρχίζουν να λιώνουν και να δεσμεύονται παρόμοια με το παραδοσιακό τσιμέντο.»

Αυτό που είναι μοναδικό για το σκυρόδεμα του Πανεπιστημίου Swinburne είναι ότι η προσθήκη αυτών των μικροσκοπικών πολυμερών ινών στο μείγμα το κάνει τέτοιο, ούτως ώστε εάν το υλικό σπάσει, να μην θρυμματιστεί. Θα παραμείνει άθικτο ακόμη και με πολλαπλά κατάγματα. Ένα τέτοιο υλικό είναι ιδανικό για ζώνες και περιοχές οι οποίες πλήττονται συχνά από ακραία φαινόμενα , όπως σεισμοί και τυφώνες.

Τα στελέχη της «Delta Engineering – Σύμβουλοι Μηχανικοί», μέλος του Ομίλου «ΣΑΜΑΡΑΣ & ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ», στο πλαίσιο της διαρκούς κατάρτισης και επιμόρφωσής τους και παρακολουθώντας στενά τις αναπτυξιακές εξελίξεις, τις τεχνικές νομοθετικές διατάξεις και μεταβολές και έχοντας μια σημαντική δραστηριότητα ως σύμβουλοι και μελετητές ποικίλων project, είναι στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε πληροφορία, διευκρίνιση ή τεχνική υποστήριξη  για τα ανωτέρω θέματα.

Επιμέλεια κειμένου: Ταστζιάν  Χατζίκ | Διπλ. Πολιτικός Μηχανικός Α.Π.Θ. | Τομέας Διαχείρισης και Επίβλεψης Έργων.

Πηγή: https://www.intelligentliving.co/

Πηγή εικόνας: Πανεπιστήμιο του Swinburne, Αυστραλία