Ο άνθρωπος σήμερα ζει σε μια εποχή γεμάτη προκλήσεις και απαιτήσεις στους περισσότερους τομείς της ζωής του, κατακλύζεται σχεδόν καθημερινά από δυσάρεστες ή στρεσογόνες ειδήσεις, και αναζητά την εσωτερική ισορροπία του καθώς και μια πηγή έμπνευσης και χαλάρωσης για να ανταπεξέλθει στη σύγχρονη παγκόσμια κοινωνία, όπως αυτή έχει δημιουργηθεί. Ο κόσμος του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού και της εσωτερικής διακόσμησης καλείται να αποκτήσει έναν επιπλέον ρόλο πέραν της εξυπηρέτησης της αισθητικής και της λειτουργικότητας. Η νέα διάσταση που προβάλλεται στοχεύει στη «θεραπεία» του σύγχρονου ανθρώπου, με τη δημιουργία χώρων που έχουν ως πυρήνα την ισορροπία και την ηρεμία του.

Φενγκ Σούι, γυμναστήρια στο σπίτι, γωνίες αυτοσυγκέντρωσης και περισυλλογής αποτελούν μερικά παραδείγματα των τάσεων των τελευταίων ετών που ενσωματώνονται στη διαμόρφωση των εσωτερικών χώρων. Μία από τις νέες σχεδιαστικές τάσεις αποτελεί το «κίνημα της ευεξίας», προβάλλοντας ένα νέο ήθος δημιουργίας που στοχεύει να ηρεμήσει ένα κουρασμένο μυαλό και να εμπνεύσει τη δημιουργική σκέψη μέσα από τις κατάλληλες επιλογές γεωμετρίας, χρωμάτων και υλικών.

Το κίνημα της ευεξίας προάγει την εφαρμογή ήρεμων, καταπραϋντικών χρωμάτων για ψυχική εκτόνωση, αντί για τη δημιουργία έντονων αντιθέσεων. Τα χρώματα που επιλέγονται είναι πιο «ζεστά», προκειμένου να ενθαρρύνουν τη δημιουργία μιας σύνδεσης και επαφής με το εσωτερικό περιβάλλον, καθώς και την αίσθηση εξεύρεσης ενός προσωπικού καταφυγίου. Η τάση της ευεξίας επαναφέρει στο επίκεντρο της αρχιτεκτονικής και του εσωτερικού σχεδιασμού μια απλούστερη, πιο άμεση, οικεία και ανθρωποκεντρική ματιά, δίνοντας σημαίνουσα βαρύτητα στον τρόπο της σύγχρονης ζωής.

Από επιστημονική πλευρά, η νέα αυτή τάση υποστηρίζεται από νευροεπιστήμονες που έχουν ανακαλύψει ειδικά κύτταρα στον ανθρώπινο εγκέφαλο, τα οποία συντονίζονται και εναρμονίζονται με τη γεωμετρία και την οργάνωση του χώρου. Σύμφωνα με τις ιατρικές έρευνες των τελευταίων ετών, οι χώροι που εκλαμβάνονται από τον εγκέφαλο ως στρεσογόνοι και προκαλούν συναισθηματική φόρτιση επιταχύνουν το ρυθμό της καρδιάς και του αναπνευστικού, και τα επινεφρίδια απελευθερώνουν τις ορμόνες του στρες, δηλαδή την κορτιζόλη και την αδρεναλίνη.

Όσον αφορά στις παραμέτρους του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού, το κίνημα της ευεξίας προτείνει την προσπάθεια ενσωμάτωσης των ακόλουθων χαρακτηριστικών:

• Τη δημιουργία ευρύχωρων εισόδων και διαδρόμων κίνησης, που «ανοίγουν» σε αυλές ή κήπους, δημιουργώντας έτσι μια αίσθηση ηρεμίας από τη στιγμή της εισόδου στο χώρο.
• Το σχεδιασμό διαδρόμων που είναι ευρύτεροι σε πλάτος από τον προβλεπόμενο μέσο όρο και δανείζονται φωτισμό, αερισμό και χώρο από παρακείμενους χώρους καθιστικών ή γραφείων. Η χωρική αυτή συνένωση και μοιρασιά συμβάλλει στην αφαίρεση οπτικών εμποδίων και αυστηρά οριοθετημένων διαδρομών, που συχνά προσλαμβάνονται ως σκοτεινές και μη ελκυστικές.
• Την ενιαία, ανοιχτή διαρρύθμιση κουζίνας, τραπεζαρίας και καθιστικού (open-plan), που μπορούν να διαχωριστούν κατ’ επιλογή με συρόμενες πόρτες ή κινητά στοιχεία.
• Το σχεδιασμό ενός ευρύχωρου υπνοδωματίου, απαλλαγμένου από στοιχεία τεχνολογίας, προορισμένου μόνο για χαλάρωση, με χρήση καθαρών υφασμάτων και κουρτινών συσκότισης για έλεγχο διαφορετικών επιπέδων φωτισμού.
• Τη δημιουργία ενός ενιαίου χώρου ντουλάπας και μπάνιου, με κινητά διαχωριστικά, που επιτρέπουν στους κατοίκους να χρησιμοποιούν τους χώρους μαζί ή χωριστά.

Τα βασικά διακοσμητικά στοιχεία του κινήματος της ευεξίας είναι: η εφαρμογή φυσικών υλικών, η χρήση του ξύλου όχι μόνο σε δάπεδα, αλλά και σε τοίχους και οροφές, τα απαλά, καταπραϋντικά χρώματα, η σύνδεση του εσωτερικού με το εξωτερικό – φυσικό περιβάλλον, η τοποθέτηση επίπλων με καμπύλες και η χρήση εσωτερικών φυτών.

Το κίνημα της ευεξίας προάγει και αναβαθμίζει την ποιότητα των εσωτερικών χώρων, θέτοντας στο βάθρο του σχεδιασμού την αντίληψη ότι η γεωμετρία του χώρου υπερβαίνει την απλή λειτουργία ή αισθητική. Με την επίτευξη του σωστού συνδυασμού γεωμετρίας, φωτισμού, σκίασης, αερισμού και υλικού, η αρχιτεκτονική επιστρέφει στις φυσικές της ρίζες και εξυπηρετεί τον πρωτογενή και βασικό της ρόλο που έχει σαν πυρήνα του τον άνθρωπο. 

Τα στελέχη της «Delta Engineering – Σύμβουλοι Μηχανικοί», μέλους του Ομίλου «ΣΑΜΑΡΑΣ & ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ», είναι στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε πληροφορία για τα ανωτέρω θέματα, εφαρμόζοντας όλες τις κατάλληλες τεχνικές και πρακτικές στο σχεδιασμό των έργων σας,  αξιοποιώντας με το βέλτιστο και πιο ευέλικτο κάθε φορά τρόπο όλες τις σύγχρονες πρακτικές και φιλοσοφία και ικανοποιώντας και καλύπτοντας τα συμφέροντα και τις ανάγκες της δραστηριότητας και του χρήστη.

Συντάκτρια: Παπακώστα Χριστίνα | Διπλ. Αρχιτέκτων Μηχανικός, MSc Environmental Design & Engineering | Τομέας Μελετών & Αδειοδοτήσεων Ιδιωτικών Έργων

Σύμφωνα με τις δηλώσεις του Υπουργού Εσωτερικών κατά την παρουσίαση του νέου χρηματοδοτικού εργαλείου, το νέο Πρόγραμμα αποτελεί ένα ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης, με στόχο να συμβάλει ουσιαστικά στην ποιότητα ζωής των πολιτών έτσι ώστε να είναι όλες οι πόλεις και οι περιοχές της Ελλάδας βιώσιμες και ασφαλείς. Βασικοί πυλώνες του προγράμματος είναι το Περιβάλλον, η Ανάπτυξη και η Κοινωνία.

Το πρόγραμμα έχει διασφαλισμένους πόρους τουλάχιστον 2,5 δισ. ευρώ, περιλαμβάνει περί τα 5.000 έργα από την εκτέλεση των οποίων εκτιμάται ότι θα δημιουργηθούν περί τις 40.000 θέσεις εργασίας.

Το προσεχές διάστημα η Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Εφαρμογών του υπουργείου Εσωτερικών θα εκδώσει 11 δημόσιες προσκλήσεις προς τους οργανισμούς αυτοδιοίκησης πρώτου και δεύτερου βαθμού με τους αντίστοιχους άξονες του προγράμματος.

Οι αιτήσεις  συμμετοχής σε αυτές τις προσκλήσεις αναμένεται να ξεκινήσουν από τον Ιούλιο 2020, με τις πέντε πρώτες προσκλήσεις να έχουν ήδη ανακοινωθεί στις 24/07 και η υποβολή προτάσεων θα διαρκέσει έως τις 31 Δεκεμβρίου 2020.

Η αξιολόγηση των προτάσεων θα είναι συνεχής, με κριτήριο τις αναπτυξιακές ανάγκες και τα προβλήματα των περιφερειών και των δήμων, αλλά και τον στόχο να συμμετέχουν στο πρόγραμμα όλοι οι δικαιούχοι.

 Οι συγκεκριμένες προσκλήσεις του προγράμματος θα είναι οι εξής:

• Έργα ύδρευσης με στόχο την υγεία και την ασφάλεια των πολιτών με την αντικατάσταση των πεπαλαιωμένων δικτύων ύδρευσης και την εξοικονόμηση του νερού με σύγχρονες μεθόδους. Προϋπολογισμός εκκίνησης 300 εκατ. €
• Ολοκληρωμένη διαχείριση αστικών λυμάτων που αφορά την αναβάθμιση υπαρχόντων βιολογικών καθαρισμών, κατασκευές νέων δικτύων αποχέτευσης και ιδιαιτέρως στους μικρούς οικισμούς κάτω των 2000 κατοίκων νέους βιολογικούς καθαρισμούς. Προϋπολογισμός εκκίνησης 200 εκατ. €
• Η τρίτη πρόσκληση αφορά την σημαντική καινοτομία αξιοποίησης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε υφιστάμενες υποδομές ύδρευσης και αποχέτευσης. Προϋπολογισμός 150 εκατ. €.
• Ολοκληρωμένη διαχείριση στερεών αποβλήτων, γωνιές ανακύκλωσης με διαλογή στην πηγή, τη διαχείριση των βιοαποβλήτων. Προϋπολογισμός 220 εκατ. €
• Έργα αστικής αναζωογόνησης αστικών δήμων. Τα έργα αυτά στοχεύουν στην αναβάθμιση των γειτονιών των πόλεων. Στην πρόσκληση εντάσσονται και δράσεις κοινωνικής αλληλεγγύης στις γειτονιές από σχετικά προγράμματα των δήμων, καθώς και μέτρα για την προστασία των αδέσποτων ζώων. Προϋπολογισμός 300 εκατ. €
• Αξιοποίηση του κτιριακού αποθέματος και εμβληματικά κτήρια στους δήμους και αντιμετώπιση του προβλήματος της σχολικής στέγης. Σε αυτό το πρόγραμμα περιλαμβάνονται και 14 σχολεία για παιδιά ΑμεΑ. Προϋπολογισμός 300 εκατ. €
• Μελέτες και έργα για την αντισεισμική προστασία των σχολείων και των αυτοδιοικητικών κτιρίων. Προϋπολογισμός εκκίνησης 40 εκατ. €
• Έξυπνες πόλεις. Μέτρα και συστήματα πρόληψης- παρακολούθησης –ελέγχου στο πλαίσιο της Πολιτικής Προστασίας και Ασφάλειας. Έξυπνα συστήματα και εφαρμογές στην Κινητικότητα, την στάθμευση, την κυκλοφορία και ασφαλώς την ηλεκτροκίνηση. Εξυπηρέτηση των πολιτών με ψηφιακές εφαρμογές και συστήματα. Υποστήριξη του τοπικού θεματικού τουρισμού, έξυπνα συστήματα για την ανάδειξη του Πολιτισμού- Τουρισμού. Μείωση της ενεργειακής σπατάλης στους Δήμους. Προϋπολογισμός 130 εκατ. €
• Ανοιχτοί χώροι ένα πρόγραμμα αναβάθμισης χωρών αθλητικών υποδομών, αναψυχής για τα παιδιά, με στόχο την βελτίωση παρεχομένων υπηρεσιών και την ασφάλεια των παιδιών. Σε αυτή την πρόσκληση επίσης εντάσσεται το πρόγραμμα ελεύθερης πρόσβασης των ατόμων με ειδικές ανάγκες στις ακτές και στις θάλασσές μας. Προϋπολογισμός 40 εκατ. €
• Έργα αγροτικής οδοποιίας με στόχο την διευκόλυνση των αγροτών μας και των επαγγελματιών που σχετίζονται μαζί τους και φυσικά την ασφάλεια των μετακινήσεων τους. Προϋπολογισμός 70 εκατ. €
• Ξεχωριστή πρόσκληση για μελέτες με στόχο να διευκολυνθούν όλοι οι δήμοι που έχουν ανάγκη και ιδιαίτερα οι δήμοι με σοβαρές ελλείψεις στις τεχνικές τους υπηρεσίες. Προϋπολογισμός 100 εκατ. €

Τα στελέχη της «Delta Engineering – Σύμβουλοι Μηχανικοί», μέλους του Ομίλου «ΣΑΜΑΡΑΣ & ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ», είναι στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε πληροφορία και διευκρίνιση για τα ανωτέρω θέματα.

Σύνταξη: Διαμαντία Ρέγκα | Διπλ. Αρχιτέκτων Μηχανικός, MSc UCL | Τομέας Μελετών & Αδειοδοτήσεων Δημοσίων Έργων