Blog

Πράσινες προσόψεις (vertical greening): οφέλη και προβλήματα

20 Οκτωβρίου 2023

Ο όρος «πράσινη πρόσοψη» ή «κάθετος κήπος» αναφέρεται στη φύτευση των όψεων των κτηρίων αλλά και γενικότερα των κάθετων επιφανειών (vertical greening).

Η αισθητική βελτίωση και η μείωση του ήχου είναι τα βασικά οφέλη των πράσινων προσόψεων. Μπορούν επίσης να χρησιμεύσουν ως «επιπλέον μόνωση» του κτηρίου. Το χειμώνα, στρώμα αειθαλούς βλάστησης μειώνει τη ροή του ανέμου γύρω από την πρόσοψη του κτηρίου και επιπλέον τη θερμική ακτινοβολία του εξωτερικού χώρου, ενώ τους θερινούς μήνες, οι τοίχοι μονώνονται από το πυκνό φύλλωμα των φυτών και έτσι βοηθούν στη μείωση της ψύξης του κτηρίου. Από το φως του ήλιου που πέφτει στα φύλλα, μόνο 5-30% της ενέργειας περνά μέσα από το φύλλο. Αυτός ο αποκλεισμός της άμεσης απόρριψης του ηλιακού φωτός διασφαλίζει ένα φαινόμενο ψύξης σε θερμότερα κλίματα και βοηθά τη μείωση της επίδρασης της θερμότητας ειδικά στις αστικές περιοχές. Οι πράσινες προσόψεις δροσίζουν το θερμό αέρα μέσω της εξάτμισης του νερού. Σύμφωνα με σχετικές έρευνες, η πράσινη πρόσοψη μπορεί να εξοικονομήσει 9,5-18% της κατανάλωσης ενέργειας ψύξης σε εμπορικά κτήρια. Βελτιώνει σημαντικά την ενεργειακή απόδοση και παράγει οικολογικά οφέλη για ένα πιο βιώσιμο αστικό περιβάλλον.

Ο «πράσινος φάκελος» μειώνει επίσης την ποσότητα της υπεριώδους ακτινοβολίας και συντελεί στην μεγαλύτερη αντοχή του κτηρίου.

Από την άλλη τα βασικά προβλήματα των VGS είναι τα παρακάτω: εκτός από το κόστος κατασκευής και συντήρησης, το οποίο εξαρτάται από τον τύπο της πράσινης πρόσοψης, πολλά προβλήματα μπορεί να φέρουν οι φυτεμένες προσόψεις στην καθαριότητα (πεσμένα φύλλα), την αποχέτευση (στάσιμα νερά), την αποστράγγιση αν δεν επιλεγούν τα σωστά υλικά και οι κατασκευαστικές μέθοδοι.

Συμπερασματικά, τα υλικά και ο τρόπος κατασκευής των φυτεμένων προσόψεων, πρέπει να επιλέγονται με σύνεση σύμφωνα με τα κριτήρια του κλίματος, του προϋπολογισμού και του σχεδιασμού. Η βλάστηση και τα φυτά πρέπει να επιλέγονται και αυτά προσεκτικά σύμφωνα με τον φυσικό μηχανισμό στήριξης και το περιβάλλον προσαρμοστικότητάς τους. Για τη λήψη πλήρους ηλιακού φωτός στον υψηλότερο δυνατό χρόνο, οι προσόψεις πρέπει να προσανατολίζονται ανάλογα. Επιπλέον, τα φυτά αναπτύσσονται συνεχώς στο κατακόρυφο επίπεδο, επομένως χρειάζονται συχνή συντήρηση: κανονικό κλάδεμα, επαρκές πότισμα και ούτω καθεξής. Όσον αφορά όλες αυτές τις πτυχές, η κατακόρυφη πρασινοποίηση θα αποτελέσει σημαντική συνιστώσα της αειφόρου αρχιτεκτονικής στο μέλλον.

Τα στελέχη της «Delta Engineering – Σύμβουλοι Μηχανικοί», μέλος του Ομίλου «ΣΑΜΑΡΑΣ & ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ», είναι στη διάθεσή σας ώστε να σας καθοδηγήσουν και να προτείνουν τις βέλτιστες λύσεις για τα παραπάνω θέματα, συμβάλλοντας τα μέγιστα για τον εργονομικό και αποδοτικό σχεδιασμό των κτιρίων και του περιβάλλοντος χώρου, ικανοποιώντας και καλύπτοντας τις ανάγκες της δραστηριότητας και του χρήστη.

Επιμέλεια Κειμένου: Λιάνα Σταματά | Αρχιτέκτονας Μηχανικός | Τομέας  Μελετών & Αδειοδοτήσεων Επιχειρήσεων Υγειονομικού Ενδιαφέροντος

Πηγή: D+A, researchgate.net/publication/275534248_Green_Facade_Vertical_Greening_Benefits_and_Threats

ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΗ ΚΑΙ ΒΙΟΚΛΙΜΑΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΤΙΡΙΩΝ

13 Οκτωβρίου 2023

Η επανάχρηση κτιρίων αποτελεί μία φυσιολογική διαδικασία διαδοχής χρήσεων του ανενεργού κτιριακού αποθέματος. Πρόκειται για παλαιά πρακτική που έχει κυρίως συνδεθεί με την αποκατάσταση μνημείων και άλλες συμβολικές τροποποιήσεις. Διαπιστώνεται όμως ότι το μεγάλο κτιριακό απόθεμα της σύγχρονης εποχής διαθέτει πληθώρα ανενεργών κτιρίων διαφορετικών περιόδων, χρήσεων και κλιμάκων που μπορούν να αποτελέσουν πεδίο εφαρμογής πρακτικών λειτουργικής και δημιουργικής επανάχρησης για την κάλυψη νέων αναγκών.

Στην κατηγορία των υποψήφιων προς επανάχρηση δομών συγκαταλέγονται συνήθως κτίρια τα οποία έχουν ιστορική βαρύτητα, είναι φορείς μνήμης του πνεύματος της εποχής που εκπροσωπούν και είναι θεμιτό να διατηρήσουν σημαίνοντα αρχιτεκτονικά γνωρίσματα και ιδιαίτερα στοιχεία, τα οποία συναντώνται όλο και λιγότερο σε νέα κτίρια (ψηλοτάβανοι χώροι με μεγάλα παράθυρα και πρόσβαση σε άπλετο φυσικό φωτισμό). Υπάρχουν, ωστόσο, αξιόλογα κτίρια πιο απλοποιημένα μορφολογικά όπως είναι τα βιομηχανικά κτίρια, σημαντικά σε μέγεθος, τα οποία αποτελούν συνήθως εκτεταμένες κτιριακές ενότητες στον αστικό ιστό και αποτελούν μάρτυρες της βιομηχανικής κληρονομιάς και αντίστοιχα της οικονομικής δραστηριότητας ενός τόπου. Ένα επιπλέον σημαντικό δείγμα δομών προς επανάχρηση αποτελούν τα σύγχρονα ανενεργά κτίρια πολυποίκιλων χρήσεων τα οποία για διάφορους λόγους δεν λειτούργησαν ποτέ, ή λειτούργησαν για περιορισμένο χρόνο. Τα παραπάνω δε διαθέτουν ιστορική μνήμη και μπορεί να μην παρουσιάζουν μορφολογικό ενδιαφέρον, ενδεχομένως όμως ξεχωρίζουν λόγω του μεγέθους τους ή της ξεχωριστής θέσης στον τόπο που ανήκουν. Στην περίπτωση αυτή οι λόγοι που καθιστούν σημαντική την επανάχρηση τους αντί για την εγκατάλειψη ή κατεδάφιση τους συνδέονται κυρίως με την αειφορία αλλά και το πνεύμα εξοικονόμησης πόρων με την άμεση αξιοποίηση των ανενεργών δομών που προσφέρονται για την κάλυψη μείζονων αναγκών του τόπου.

Η επανάχρηση του ανενεργού κτιριακού αποθέματος εμπεριέχει αφενός την επανασύνδεση του κτιρίου με τον τόπο και αφετέρου την έννοια της οικονομίας σε πόρους και υλικά και ενσωματώνεται ως βασική πρακτική στην αειφόρο αστική ανάπτυξη. Η αρχιτεκτονική σύνθεση στην επανάχρηση των κτιρίων διερευνάται ως στρατηγική μετασχηματισμού του υφιστάμενου κελύφους. Σε κοινό πλαίσιο με την αρχιτεκτονική σύνθεση του μετασχηματισμού των δομών, η οικολογία και η οικονομία ενσωματώνονται στη σύγχρονη προσέγγιση σχεδιασμού μέσω των αρχών της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής.

Οι αρχές της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής ορίζουν κατευθύνσεις τόσο για το σχεδιασμό του κελύφους, όσο και για τα υλικά και τα ηλεκτρομηχανολογικά συστήματα που θα χρησιμοποιηθούν σε αυτό. Τα παθητικά συστήματα αξιοποιούν τη θέση του κτιρίου και τον προσανατολισμό, τις εξωτερικές κλιματικές συνθήκες, τα θερμικά χαρακτηριστικά των δομικών στοιχείων, την αεροστεγανότητα, το φυσικό αερισμό και εξαερισμό, τα παθητικά ηλιακά συστήματα και την ηλιακή προστασία (συστήματα σκίασης, φύτευση). Η επιλογή των συστημάτων ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων ορίζουν την  εξασφάλιση συνθηκών θερμικής, οπτικής και ηχητικής άνεσης στο εσωτερικό των κτιρίων, κάνοντας ταυτόχρονα ορθολογική χρήση της ενέργειας. Η επιλογή των υλικών είναι τέτοια ώστε να διασφαλίζεται η εξοικονόμηση ενέργειας σε μία βιώσιμη κατασκευή, αφενός γιατί ελαχιστοποιείται η χρήση υλικών και αφετέρου γιατί τα υλικά που επιλέγονται είναι φιλικά προς το περιβάλλον και ανακυκλώσιμα στο μεγαλύτερο μέρος τους.

Αναφορικά με τη μελετητική διαδικασία διαδοχής από τη μία χρήση στην άλλη σε ένα υπάρχον κτίριο, οι σχεδιαστικές κατευθύνσεις πρέπει να συνυπολογίζουν ελέγχους και περιορισμούς που συνδέονται με τα κάτωθι:

  • κριτική αξιολόγηση και τεκμηρίωση ως προς την ορθότητα της ένταξης της νέας λειτουργίας στο υπάρχον κέλυφος.
  • τον επιτρεπτό βαθμό παρέμβασης ανάλογα με τα στοιχεία της προϋπάρχουσας δομής και τους περιορισμούς που προκύπτουν από αυτήν (π.χ. διατηρητέα κτίρια)
  • το στατικό έλεγχο / αξιολόγηση και τη διερεύνηση δυνατοτήτων που αφορούν την επισκευή, την ενίσχυση ή / και επέκταση του φέροντα οργανισμού
  • τον έλεγχο της επάρκειας των διαθέσιμων επιφανειών για την εγκατάσταση των νέων χρήσεων
  • τη δυνατότητα προσαρμογής του εσωτερικού του κτιρίου για την ένταξη του νέου κτιριολογικού προγράμματος και τη λειτουργική διάρθρωση των νέων χρήσεων
  • την ικανότητα εναρμόνισης ιστορικών δομικών συστημάτων και υλικών με τις σύγχρονες μεθόδους οικοδομικής τεχνολογίας και τα νεωτερικά υλικά.

Πρόθεση είναι να επανασχεδιαστεί ο χώρος που υποδέχεται μία νέα λειτουργία σε μία άρτια αρχιτεκτονική πρόταση η οποία θα αναδιοργανώσει αισθητικά, λειτουργικά και εργονομικά το ανενεργό κτίριο, δημιουργώντας συνθήκες άνεσης για τους χρήστες, εξοικονομώντας ενέργεια (μειώνοντας κατ’ επέκταση και τις λειτουργικές δαπάνες του). Κυρίως όμως επιτυγχάνεται πέρα από τη διασφάλιση της ιστορικής συνέχειας, η λειτουργική επανένταξη στον ιστό της πόλης, συμβάλλοντας άμεσα και έμμεσα στην οικονομική και κοινωνική αναζωογόνηση των αστικών περιοχών.

Τα στελέχη της «Delta Engineering -Σύμβουλοι Μηχανικοί», μέλος του Ομίλου «Σαμαράς & Συνεργάτες», βρίσκονται στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε πληροφορία ή διευκρίνιση για τα παραπάνω θέματα, εφαρμόζοντας και αξιοποιώντας όλες τις ισχύουσες νομοθετικές διατάξεις, με στόχο την υποστήριξη όλων των οικοδομικών έργων.

 

Συντάκτες:

Ελευθερία Κίκη, Διπλ. Αρχιτέκτονας Μηχανικός, Τομέας Μελετών Δημοσίων Έργων

Ελισάβετ Γαβριηλίδου, Διπλ. Αρχιτέκτονας Μηχανικός, Τομέας Μελετών Δημοσίων Έργων

Η Συμβολή των Κοινόχρηστων Χώρων στην Ξενοδοχειακή Εμπειρία

6 Οκτωβρίου 2023

Οι κοινόχρηστοι χώροι των ξενοδοχείων και των τουριστικών καταλυμάτων εν γένει αποτελούν αντικείμενο συνεχούς διαλόγου και συνεχούς εξέλιξης, τόσο σε σχεδιαστικό όσο και σε λειτουργικό επίπεδο. Και όχι τυχαία. Αποτελούν τους χώρους, όπου ο αρχιτέκτονας θα κάνει την αρχική και συχνά πιο σημαίνουσα, σχεδιαστική χειρονομία και κατ’ επέκταση την εισαγωγή στην εμπειρία φιλοξενίας που προσφέρει το τουριστικό κατάλυμα.

Οι χώροι αυτοί επηρεάζονται από social trends και κατά περίπτωση οδηγούν στον σχεδιαστικό και αντιληπτικό επανακαθορισμό τόσο των χώρων όσο και του ξενοδοχείου ως τόπου υποδοχής ταξιδιωτών. Η δυναμική της εξέλιξης του τουριστικού καταλύματος αποτυπώνεται ως επί το πλείστον στους κοινόχρηστους χώρους του ξενοδοχείου και στη συνέχεια μεταφέρεται οργανικά στους χώρους διαμονής του.

Κάποια από τα βασικά design concepts και αντικείμενο νέων πρωτότυπων προτάσεων φιλοξενίας, που αναπτύσσονται στους κοινόχρηστους χώρους του ξενοδοχείου, είναι τα ακόλουθα.

Η εμπειρία της άφιξης, η οποία δίνει τον τόνο και την αρχική εντύπωση που παίρνει ο επισκέπτης τη στιγμή της εισόδου του στο κτίριο. Οι απαιτήσεις σε υψηλό σχεδιασμό συνεχώς αυξάνονται και ο χώρος υποδοχής του ξενοδοχείου οφείλει να δημιουργήσει θετική εντύπωση από την πρώτη στιγμή και να προϊδεάσει για την εμπειρία φιλοξενίας που προσφέρει το τουριστικό κατάλυμα. Καθώς το ξενοδοχείο, ως κέλυφος και χώρος, απομακρύνεται από στερεότυπα και τυποποιήσεις, η πρωτοτυπία  και η διαφοροποίηση είναι πλέον το ζητούμενο ακόμη και μεταξύ ξενοδοχείων που ανήκουν στο ίδιο brand.

Η τεχνολογία στους κοινόχρηστους χώρους είναι άλλοτε ζητούμενο και άλλοτε όχι. Η συνδεσιμότητα παντού για κάποιους ταξιδιώτες είναι αυτονόητη, ενώ για άλλους η αποσύνδεση από την καθημερινότητα είναι ο λόγος προτίμησης του ενός καταλύματος από ένα άλλο. Η εύρεση της σωστής ισορροπίας μεταξύ τεχνολογικής συνδεσιμότητας και σύνδεσης με τον τόπο/χώρο φιλοξενίας είναι σημαντική. Για αυτό χώροι όπως το business center, αίθουσες κοινόχρηστων υπολογιστών, ακόμη και τα meeting rooms χάνουν τη σημασία τους και προτεραιότητα δίνεται σε υβριδικούς χώρους εργασίας – αναψυχής, όπου η επαφή με την τεχνολογία μπορεί να αποτελέσει αφορμή για ανταλλαγή απόψεων μεταξύ ταξιδιωτών και δημιουργία νέων κοινωνικών σχέσεων και νέων τρόπων εργασίας που διαφοροποιούνται από αυτούς της καθημερινότητας.

Η βιωσιμότητα, προφανώς, πρέπει να ληφθεί υπόψη σε κάθε σημείο του σχεδιασμού και του κύκλου ζωής του ξενοδοχείου. Ωστόσο, πώς αυτή μορφώνει τους κοινόχρηστους χώρους των τουριστικών καταλυμάτων; Καθώς οι ταξιδιώτες όλο και περισσότερο μοιράζονται τις απόψεις και τις αξίες τους, τόσο μέσω των social media όσο και των αντίστοιχων εφαρμογών αναζήτησης τουριστικών καταλυμάτων, οι αρχές της αειφορίας και βιωσιμότητας πρέπει να είναι διακριτές στους κοινόχρηστους χώρους του ξενοδοχείου. Υλικά τοπικά και φιλικά προς το περιβάλλον, κατάλληλος σχεδιασμός και ορθή χρήση των χώρων, σε συνδυασμό με την εμπειρία της τοπικής φιλοξενίας, συνεισφέρουν στην προβολή μιας χαρακτηριστικής ταυτότητας για το κατάλυμα.

Η ευελιξία του χώρου αποτελεί ακόμα μία έννοια που διαμορφώνει τη σύγχρονη βιομηχανία φιλοξενίας. Οι κοινόχρηστοι χώροι σχεδιάζονται  έτσι ώστε να εξυπηρετούν πολλές λειτουργίες, είτε ταυτόχρονα, είτε ανάλογα με την περίοδο ή την ώρα της ημέρας. Μπορούν να μετατρέπονται από χώρους αναψυχής σε χώρους εργασίας και στη συνέχεια σε χώρους συνάντησης ή σε χώρους πώλησης προϊόντων ή ακόμα και σε οποιοδήποτε συνδυασμό των παραπάνω ταυτόχρονα.

Η ευεξία, μια έννοια συνήθως συνδεδεμένη με συγκεκριμένους χώρους του ξενοδοχείου, όπως το spa, είναι συχνά και το τελικό ζητούμενο της προσφερόμενης εμπειρίας φιλοξενίας από το τουριστικό κατάλυμα. Η ευεξία είναι μια έννοια που όλο και περισσότερο συναντάται ως πιο ολοκληρωμένο ξενοδοχειακό concept, το οποίο επεκτείνεται στο σύνολο των κοινόχρηστων χώρων του καταλύματος ως κοινωνική ευεξία, γαστρονομική ευεξία, χρωματική ευεξία, κ.α.

Όπως γίνεται αντιληπτό, τα παραπάνω design concepts είναι μεταξύ τους αλληλεξαρτώμενα. Ο τρόπος που αυτά συνδυάζονται καθορίζει την χαρακτηριστική ταυτότητα που θα έχουν οι κοινόχρηστοι χώροι των ξενοδοχείων και κατ’ επέκταση βοηθά το εκάστοτε τουριστικό κατάλυμα να ξεχωρίσει από τον ανταγωνισμό.

Τα στελέχη της εταιρείας «Delta Engineering» του Ομίλου Εταιρειών «Σαμαράς & Συνεργάτες», εφαρμόζουν όλες τις κατάλληλες τεχνικές και πρακτικές στο σχεδιασμό των έργων σας,  αξιοποιώντας με το βέλτιστο και πιο ευέλικτο κάθε φορά τρόπο όλες τις σύγχρονες πρακτικές, ικανοποιώντας και καλύπτοντας τα συμφέροντα και τις ανάγκες της δραστηριότητας σας και συμβάλλοντας τα μέγιστα στη διαμόρφωση ενός ισχυρού brand και στην ανάπτυξη της εταιρίας σας.

Σύνταξη: Θωμάς Δαλαμπούρας | Διπλ. Αρχ. Μηχανικός ΑΠΘ, M.Arch UCL, MBA HOU | Επικεφαλής Τμήματος Τουριστικών Καταλυμάτων

Photo: Ανακτήθηκε 03/10/2023 room2-Chiswick-reception-1.jpg (hoteldesings.net)